Dubhe
Alfa Ursae Majoris (Alfa UMa, α Ursae Majoris, α UMa) er den nest mest lyssterke stjerna i stjernebiletet Storebjørn (trass i Bayer-nemninga «alfa»). Han har det tradisjonelle namnet Dubhe, og eit sjeldnare namn Ak.
 Stjerner i Storebjørn, inkludert Dubhe | |
| Observasjonsdata Epoke J2000 Ekvinoks J2000 | |
|---|---|
| Stjernebilete | Storebjørn |
| Rektascensjon | 11h 03m 43.67152s[1] |
| Deklinasjon | +61° 45′ 03.7249″[1] |
| Tilsynelatande storleiksklasse (V) | 1.79[2] |
| Karakteristikk | |
| Spektralklasse | G9III+A7.5 |
| U−B fargeindeks | +0.93[2] |
| B−V fargeindeks | +1.07[2] |
| Variabel type | Pulsating |
| Astrometri | |
| Radialsnøggleik (Rv) | –9[3] km/s |
| Eigarørsle (μ) | RA: –134.11[1] mas/år Dek.: –34.70[1] mas/år |
| Parallakse (π) | 26.54 ± 0.48[1] mas |
| Avstand | 123 ± 2 ly (37,7 ± 0,7 pc) |
| Absolutt storleiksklasse (MV) | –1.10 ± 0.04[4] |
| Bane[treng kjelde] | |
| Følgje | α UMa B |
| Omlaupstid (P) | 44.4 år |
| Store halvakse (a) | 0.603" |
| Eksentrisitet (e) | 0.4 |
| Inklinasjon (i) | 152° |
| Detaljar | |
| Overflategravitasjon (log g) | 2.46[5] cgs |
| Temperatur | 4,660[5] K |
| Metallisitet [Fe/H] | –0.20 ± 0.07[5] dex |
| Rotasjonssnøggleik (v sin i) | 2.6 ± 1.0[4] km/s |
| Andre namn | |
| Databasereferanse | |
| SIMBAD | data |
Stjerna dannar ein del av Karlsvogna og er den nordlegaste av «peikestjernene» som peiker mot Polaris, nordstjerna. Dubhe ligg kring 123 lysår unna og er ei kjempestjerne som har utvikla seg bort frå hovudserien etter å ha brukt om hydrogenet i kjernen. Ho er ei spektroskopisk binærstjerne med ei hovudseriestjerne α UMa B som har stjerneklassifiseringa K0V.[7] Følgjestjerna har eit krinslaup som ligg kring 23 astronomiske einingar (AU) og gjer eit krinslaup i løpet av 44,4 år. Meir enn 8 000 AU frå desse to, ligg eit anna binært system med ei klasse F-stjerne, slik at denne stjerna er eit stjernesystem på fire stjerner.[8]
Sjølv om han høyrer til stjernebiletet Storebjørn, er han ikkje ein del av Storebjørn-gruppa av stjerner som flyttar seg i same rørsle gjennom rommet.[9]
Kjelder
endre- Denne artikkelen bygger på «Dubhe» frå Wikipedia på engelsk, den 23. mai 2016.
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 van Leeuwen, F. (November 2007). «Validation of the new Hipparcos reduction». Astronomy and Astrophysics 474 (2): 653–664. Bibcode:2007A&A...474..653V. arXiv:0708.1752. doi:10.1051/0004-6361:20078357.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 Johnson, H. L.; et al. (1966), «UBVRIJKL photometry of the bright stjerner», Communications of the Lunar and Planetary Laboratory 4 (99), Bibcode:1966CoLPL...4...99J
- ↑ Wilson, Ralph Elmer (1953), General catalogue of stellar radial velocities, Carnegie Institution of Washington, Bibcode:1953QB901.W495.....
- ↑ 4,0 4,1 Carney, Bruce W.; et al. (March 2008), «Rotation and Macroturbulence in Metal-Poor Field Red Giant and Red Horizontal Branch Stars», The Astronomical Journal 135 (3): 892–906, Bibcode:2008AJ....135..892C, arXiv:0711.4984, doi:10.1088/0004-6256/135/3/892
- ↑ 5,0 5,1 5,2 McWilliam, Andrew (desember 1990), «High-resolution spectroscopic survey of 6,1 GK giants. I - Stellar atmosfære parameters and abundances», Astrophysical Journal Supplement Series 74: 1075–1128, Bibcode:1990ApJS...74.1075M, doi:10.1086/191527
- ↑ «DUBHE -- Spectroscopic binary», SIMBAD (Centre de Données astronomiques de Strasbourg), henta 5. september 2015
- ↑ «DUBHE B», SIMBAD (Centre de Données astronomiques de Strasbourg), henta 5. september 2015
- ↑ Kaler, James B., «DUBHE (Alfa Ursae Majoris)», Stars (University of Illinois), henta 5. september 2015[daud lenkje]
- ↑ Motz, Lloyd; Nathanson, Carol (1988). The Constellations: An Enthusiast's Guide To The Night Sky. Doubleday. s. 39. ISBN 978-0385176002.