Svartkråke

art av sporvefuglar

Svartkråke (Corvus corone) er ein fugl i kråkefamilien med utbreiing i Europa og sentrale til austlege Asia. Etter ramn er ho den største sporvefuglen i utbreiingsområdet.

Svartkråke
Svartkråke Foto: Ian Kirk
Svartkråke
Foto: Ian Kirk

Læte
Utbreiing og status
Status i verda: LC LivskraftigUtbreiinga av Svartkråke
Utbreiinga av Svartkråke
Systematikk
Rike: Dyr Animalia
Rekkje: Ryggstrengdyr Chordata
Underrekkje: Virveldyr Vertebrata
Klasse: Fuglar Aves
Orden: Sporvefuglar Passeriformes
Familie: Kråkefamilien Corvidae
Slekt: Corvus
Art: Svartkråke C. corone
Vitskapleg namn
Corvus corone

Taksonomi

endre

Autoritetar som BirdLife International og HBW Alive skildrar artstaksonet Corvus corone med utbreiing over heile Europa unntatt Island, og i tillegg gjennom eit breit belte tvers over Eurasia nord for Himalaya og sør til nordlegaste Kina og til stillehavskysten. HBW listar seks underartar: C. c. corone, C. c. cornix, C. c. sharpii, C. c. pallescens, C. c. capellanus og C. c. orientalis. Desse reknar den grå og svartfarga kråka som ein underart av svartkråke, Corvus corone. EBird/Clements Checklist, derimot, samlar dei seks taksona inn under to artar:[1]

  • Kråke (Corvus cornix) med underartane C. c. cornix, C. c. sharpii, C. c. pallescens, C. c. capellanus og
  • Svartkråke (Corvus corone) med underartane C. c. corone og C. c. orientalis

Det som er skildra som svartkråke i denne artikkelen er etter denne sistnemnde inndelinga.

Svartkråke og kråke som artar hybridiserer i kontaktsona med avkom som ei mellomform.[2]

Skildring

endre

Fjørdrakta, nebbet og beina til svartkråke er beint fram svart. Unge fuglar kan ha innslag av svakt iriserande grøn eller lilla glans. Storleiken og kropsforma er mykje som hos kråke, rundt 44-51 centimeter i kroppslengd.[2] Liknande artar som svartkråka kan forvekslast med i utbreiingsområdet er kornkråke og ramn. Unge kornkråker kan vere mykje lik svartkråke, men skiljast lett på nebbforma og profil. Vaksne kornkråker får gråkvit hud ved nebbrota. Ramnar er vesentleg større enn svartkråker.

Utbreiing

endre
 
Kartskisse over Europa som indikerer fordelinga av svartkråker og kråker (hooded crow) på kvar side av ei kontaktsone (kvit linje) som skil dei to artane

Underarten C. c. corone, Linné, 1758

Hekkar i store delar av vestlege Europa, men ikkje på Island, i Irland, Skandinavia unntatt Sør-Danmark og ikkje i nordvestlege Skottland. Austgrensa omtrent gjennom Tyskland, Tjekkia, Austerrike og Nord-Italia. Fuglane i det sentrale Europa har ein tendens til å trekke sørover vinterstid.

Underarten C. c. orientalis, Eversmann, 1841

Utbreiinga har eit austleg tyngdepunkt i Japan, men kan elles treffast spreidd i Asia omtrent frå Kasakhstan til Kina.

Overvintringsområde finst blant anna i sørlege og søraustlege Kina og nordaustlege Iran.

Utbreiing i Noreg

Svartkråka er ikkje rekna som ein hekkefugl i Noreg.[2] Næraste faste hekkelokalitetar er Danmark og Skottland. Basert på registrerte einskilde observasjonar i «Artsobservasjoner» er svartkråke som streiffugl i framgang i landet med flest i Rogaland og Vest-Agder. Her har talet auka frå ca. 100 observasjonar i 2015 til ca. 750 i 2018.[note 1] Einskildindivid har vore registrerte i alle fylke.[3]

Kjelder

endre
  • Madge, S. (2019) Carrion Crow (Corvus corone) I: del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (red.). Handbook of the Birds of the World Alive. Lynx Edicions, Barcelona. Henta den 12. oktober 2019
Referansar
  1. Schulenberg T.S.; M. J. Iliff; S. M. Billerman; B. L. Sullivan; C. L. Wood; T. A. Fredericks. (august 2019), eBird/Clements Checklist v2019 (CSV), Cornell Lab of Ornithology, henta 12. oktober 2019 
  2. 2,0 2,1 2,2 Svensson, Lars et al (2011). Gyldendals store fugleguide. Gyldendal norsk forlag. ISBN 9788205418820.
  3. «Artsobservasjoner - rapportsystem for arter i Norge». Henta 12. oktober 2019. 
Notar
  1. Periodisk variasjon i oppsamla observasjonar frå artsobservasjoner.no gjev ikkje naudsynlegvis eit presist bilete av bestandsutviklinga fordi innmelding av observasjonar kan variere, til dømes med varierande tal på observatørar.

Bakgrunnsstoff

endre
  Commons har multimedium som gjeld: Svartkråke