Geilo

	Geilo
	tettstad
Land	Noreg
Fylke	Buskerud
Kommune	Hol
Areal	3,19 km²
Folketal	2 597 (2023)
Folketettleik	814 / km²
Postnummer	3580 GEILO
Preposisjon	på Geilo
	; Geilo; 60°32′01″N 8°12′32″E / 60.5337183°N 8.2089732°E
	Wikimedia Commons: Geilo

Geilo er ein tettstad i Hol kommune i Buskerud. Tettstaden ligg øvst i Hallingdalen, ved Bergensbanen omtrent midtvegs mellom Bergen og Oslo, og har 2 597 innbyggjarar per 1. januar 2023. Sentrum ligg om lag 800 moh.

Geilo er ein populær turiststad, både sommars- og vinterstid, og bygda har ei mengd hotell og andre overnattings- og serveringsstader.

Namnet Geilo kjem av dativ fleirtalsform av geil, 'inngjerda krøterveg'. Tettstaden har namn etter garden Geilo, som selte grunnen til Bergensbanen då det skulle opprettast ein stasjon kring 1900. Initiativet til dette vart teke av hotelleigaren Ola Geilo frå Ustedalen. Tettstaden har sidan vokse fram kring stasjonen.

Næringsliv og kultur

Geilo er ein godt utbygd vintersportstad, med taubane, fleire skitrekk og skøytebane. Det blir stelt til fleire faste, årlege arrangement, både sommar og vinter. Geilo er ein etterspurd turiststad og har mange hotell, pensjonat og utleigehytter.

I tillegg til turisttrafikken, er det lokale næringslivet prega av jern- og metallvareindustri (knivar, ljåar, verktøy og andre jernvarer) og produksjon av sportsartiklar og suvenirar. Geilo er elles eit viktig handelssenter, ikkje minst på grunn av turisttrafikken. Geilo kyrkje er ei langkyrkje i tre frå 1890. Tuftebrui frå 1830 er freda. På Fekjo ved Ustedalsfjorden finst det gravhaugar.

Geilo er eit trafikknutepunkt. Her møtest riksveg 7 Oslo–Gol–Bergen og fylkesveg 40 over Dagali til Kongsberg og Larvik. Utanom jernbanesamband med Bergen og Oslo har Geilo bussrutesamband til Hønefoss, Rødberg i Numedal og Odda i Hardanger. Den private flyplassen Geilo lufthamn, Dagali ligg 28 km frå Geilo sentrum.

Historikk

Geilo Hotel var grunnlagt i 1890
Øyo Hotell var grunnlagt i 1909
Dr. Holms Hotel var grunnlagt i 1909
Haugen Hotell var grunnlagt i 1914
Dei paralympiske vinterleikane i 1980 vart haldne på Geilo
Dronning Sonja fekk skiinstruktørsertifikatet sitt på Geilo

Galleri

Geilo stasjon
Geilo kyrkje
Koret i Geilo kyrkje
Geilo om sommaren
Gatebilde frå Geilo

Folkemengd

Folketalsutvikling på Geilo
År			Innbyggjarar
1930			240
1946			417
1950			819
1960			1 070
1970			1 556
1980			2 036
1990			1 974
2000			2 320
2009			2 265
2012			2 355
2017			2 499
Kjelder: SSB: Norske folketeljingar SSB: Folkemengd i tettstader

Kjelder

Geir Thorsnæs (26. februar 2017). «Geilo». Store norske leksikon. Henta 14. april 2018.

Bakgrunnsstoff

Geilo hjå VisitNorway – Turistinformasjon om Geilo
SkiGeilo – Informasjon om skiaktivitetar på Geilo