Magnetitt
Magnetitt eller magnetjernstein er eit mineral som består av jernoksid, Fe3O4, med 72 % jarn. Det er svart og metallisk, tungt og sterkt magnetisk. Det krystalliserer kubisk med spinell-struktur. Finst utbreitt i små mengder (aksessorisk) i ei rekkje bergartar og er til dels anrika i sandavleiringar. I større førekomstar utgjer det ein svært viktig jernmalm. Kirunamalmane er magnetittmalmar som er danna magmatisk.
| Magnetitt | |||
 Magnetitt og pyritt frå Piemonte i Italia | |||
| Generelt | |||
|---|---|---|---|
| Kategori | Oksydmineral Spinellgruppa Spinel structural group | ||
| Kjemisk formel | jern(II,III) oksyd, Fe2+Fe3+2O4 | ||
| Strunz-klassifisering | 04.BB.05 | ||
| Krystallsymmetri | Isometrisk 4/m 3 2/m | ||
| Einingscelle | a = 8,397 Å; Z=8 | ||
| Identifikasjon | |||
| Farge | Svart, grå med brunaktig tone i reflektert sollys | ||
| Krystallform | Åttesidig, fine korna til massiv | ||
| Krystallsystem | Isometrisk heksotahedral | ||
| Tvilling | på {Ill} som både tvilling og komposisjonsplan, spinell-lova som kontakttvillingar | ||
| Kløyv | Utydeleg, deling på {Ill}, særs god | ||
| Brot | Ujamn | ||
| Fastleik | Sprø | ||
| Mohs hardleiksskala | 5,5–6,5 | ||
| Glans | Metallisk | ||
| Strekfarge | Svart[1] | ||
| Transparens | Ugjennomsiktig | ||
| Spesifikk vekt | 5,17–5,18 | ||
| Oppløyselegheit | Løyser seg sakte opp i saltsyre | ||
| Kjelder | [2][3][4][5][6] | ||
Av norske jernmalmførekomstar har Sør-Varanger og Fosdalen magnetittmalmar, medan Rana og Søftestad har ei blanding av magnetitt og hematitt. Magnetitt finst òg på skarnførekomstar ved Arendal og i Oslofeltet.
Kjelder
endre- Magnetitt. (14. februar 2009). I Store norske leksikon. Henta 14. februar 2014 frå http://snl.no/magnetitt.
- ↑ Identifying Magnetite by Streak
- ↑ Handbook of Mineralogi (PDF), arkivert frå originalen (PDF) 24. september 2015, henta 4. august 2014
- ↑ Mindat.org Mindat.org
- ↑ Webmineral data
- ↑ Hurlbut, Cornelius S.; Klein, Cornelis (1985). Manual of Mineralogy (20. utg.). Wiley. ISBN 0-471-80580-7.
- ↑ Torgeir T. Garmo 1989, Norsk steinbok norske mineral og bergartar 2. utgåva, sid 64, Universitetsforlaget, ISBN 82-00-18125-1