Napachie Pootoogook

Napachie Pootoogook (26. juni 193818. desember 2002) var ein kanadisk inuittisk biletkunstnar.[1]

Napachie Pootoogook

Statsborgarskap Canada
Fødd 26. juni 1938
Baffinøya
Død

18. desember 2002 (64 år)
Kinngait

Yrke kunstmålar, grafikar, teiknar
Mor Pitseolak Ashoona
Born Annie Pootoogook

Liv og familie

endre

Napachie Pootoogook er den einaste dottera til den anerkjende kunstnaren Pitseolak Ashoona.[2] Ho blei fødd i Sarruq Island-leiren nær sørdelen av Baffinøya.[2] Far hennar døydde då ho var seks eller sju år gammal. Etter at han var død levde ho i lag med mor si og fem brør i ein tradisjonell nomadisk livsstil, og overlevde med støtte frå lokalsamfunnet.[3] Med støtte frå mor si byrja Napachie å teikna tidleg i tjueåra, og utvikla sin eigen unike stil og synspunkt.[4] Brørne hennar, Kiugak og Qaqaq Ashoona, er kjende bilethoggarar. Også to av svigerinnene hennar, Mayureak og Sorosiluto Ashoona, er kjende grafiske kunstnarar.

På midten av 1950-talet gjekk Napachie inn i eit arrangert ekteskap med Eegyvudluk Pootoogook, ein inuittisk grafikar og utskjerar, sjølv om vanskane ho såg i det arrangerte ekteskapet til foreldra hennar gjorde henne nølande til å sjølv gjera dette. Dei gifta seg i Kaiktuuq i Nunavut, og flytta deretter til Cape Dorset (Kinngait). Her budde dei mesteparten av ekteskapet sitt, bortsett frå to år då dei budde i Iqaluit.[5] Pootoogook og mannen hennar fekk elleve born, men fleire døydde unge. To born døydde i ein husbrann på byrjinga av 1960-talet, og ei av døtrene døydde kort tid etter.[3] Dottera Annie Pootoogook, som voks opp, blei oppdregen med den kunstneriske arven til familien, og kom til å bli ein viktig samtidskunstna, kjend for trykk og teikningar. Napachie fekk også mange barnebarn.[3]

Pootoogook døydde av kreft i Cape Dorset då ho var 64 år gammal.[6]

Det einaste tale- og skriftspråket til Pootoogook var inuktitut.[3]

Pootoogook byrja å teikna tidleg i tjueårene med støtte frå mor si.[2] Som mange inuittkunstnarar tok ho teikningane sine med til den Cape Dorset-baserte samskipnaden West Baffin Eskimo Co-operative (no kjend som Kinngait Co-operatives), ein institusjon som kjøpte inn kunstverk og tilbaud kunstklasser. Pootoogook selde sine fyrste teikningar til James Archibald Houston for 20 dollar då ho var 25 år gamal.[7]

Ho heldt fram med å teikna og trykka fram til ho døydde, og produserte meir enn 5000 originale verk.[5]

Verk av Pootoogook var med i fjorten Cape Dorset-trykksamlingar, og har vore med i mange antologiar av inuittisk kunst sidan 1960-talet.[1]

Inspirasjon og tema

endre

Mykje av dei tidlege verka til Pootoogook dokumenterte tradisjonell inuittisk spiritualitet, mytologi og overtru.[2]> På 1970-talet byrja ho å bruke kunsten sin til å dokumentera tradisjonelt levesett og klede frå inuittane, i tillegg til lokale soger.[2] Teikningane ho laga mot slutten av karrieren fortel historier frå det personlege livet hennar og dei til forfedrane hennar til to generasjonar tilbake.[8] Nokre av dei seinare verka hennar illustrerte mørkare aspekt ved inuittlivet - tema som vald i nære relasjonar, svolt, tvangsekteskap og barnemord.[8]

Teknikkar og metodikk

endre

Pootoogook nytta hovudsakleg akrylmåling, svart tusjpenn eller fargeblyant.[2]

Kunststilen hennar endra seg etter at ho fullførte kurs i akrylmåling og teikning ved West Baffin Co-operative i 1976. Etter å ha teke desse kursa hadde kunstverka hennar fleire landskap og vestlege oppfatningar av rom-komposisjon.[2]

Seinare i karrieren, då ho skildra hendingar frå livet sitt, eksperimenterte Pootoogook med figurteikning og litografi.[8]

Kunstnarisk karriere

endre

Utstillingar

endre

I 1979 var verka hennar med i utstillinga Images of the Inuit from the Fraser Collection ved Simon Fraser University i British Columbia.[9]

I 1999 heldt McMichael Canadian Art Collection ei utstilling som heitte Three Women, Three Generations: Drawings by Pitseolak Ashoona, Napachie Pootoogook & Shuvinai Ashoona.[1]

I 2002 heldt Albers Gallery of Inuit Art i San Francisco utstillinga Napachie Pootoogook: Drawings.[1]

I 2005 blei verka hennar viste saman med dei til dottera Annie Pootoogook på Feheley Fine Arts Gallery i Toronto i Ontario. Utstillinga heitte Windows on Kinngait, og var fyrste gong dei to hadde verka sine vist saman utanfor Kinngait.[10]

I 2014 arrangerte Feheley Fine Arts Gallery ei utstilling av rundt 150 teikningar utført av Pootoogook frå 1996-2001 i utstillinga Napachie Pootoogooko: True North.[8]

I 2016 var verk av Pootoogook med i utstillinga Akunnittinni: A Kinngait Family Portrait saman med mor si Pitseolak Ashoona og dottera Annie Pootoogook. Utstillinga var kuratert av Candice Hopkins ved Institute of American Indian Arts i Santa Fe.[11]

Museumssamlingar

endre

Det er verk av Napachie Pootoogook i dei permanente samlingane til Art Gallery of Greater Victoria, Glenbow Museum i Calgary, Museum of Anthropology ved University of British Columbia i Vancouver, Musée national des beaux-arts du Québec,[12] Royal Ontario Museum i Toronto, Winnipeg Art Gallery,[13] Canadian Museum of Civilization i Ottawa,[9] University of Michigan Museum of Art[14] og Metropolitan Museum of Art i New York.[15]

Strupesong

endre

I tillegg til evnene sine som biletkunstnar var Pootoogook òg ein dyktig strupeesongar.[1] Dokumentarfilmen Quanak & Napachie frå 1993 dokumenterte songen hennar og framsyninga hennar i Ottawa under ei feiring av Canadadagen. Strupesongen hennar var òg med i filmen Glory & Honor.[16]

Kjelder

endre
  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 «Napachie Pootoogook». Canada House Gallery. 
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 Routledge, Marie (2013). "Napachie Pootoogook", North American Women Artists of the Twentieth Century: A Bibliographical Dictionary. New York: Routledge Publishing. 
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 Pootoogook, Napachie (1994), «My Mother's Teachings», i Leroux; Jackson; Freeman, Inuit Women Artists: Voices from Cape Dorset, Vancouver: Canadian Museum of Civilization, s. 135–138 
  4. «"Mannaruluujujuq" (Not So Long Ago): The Memories of Napachie Pootoogook» (PDF). Inuit Art Quarterly 20 (3): 9–16. Fall 2005. Arkivert frå originalen (PDF) 24. juni 2016. Henta 23. september 2016. 
  5. 5,0 5,1 Leroux; Jackson; Freeman, red. (1994), «Napachie Pootoogook», Inuit Women Artists: Voices from Cape Dorset, Vancouver: Canadian Museum of Civilization, s. 134 
  6. «Napachie Pootoogook». National Gallery of Canada. 
  7. Crandall, Richard C. (2000). Inuit Art: A History. Jefferson, North Carolina: McFarland & Company. 
  8. 8,0 8,1 8,2 8,3 Boyd, Leslie. «Napachie Pootoogook 'True North' Exhibition». 
  9. 9,0 9,1 Stefania., Tiberini, Elvira (2011). Women in charge : artiste Inuit contemporanee = Inuit contemporary women artists = artistes Iunuit contemporaines. Museo preistorico-etnografico Luigi Pigorini. Milano: Officina libraria. ISBN 9788889854655. OCLC 778841636. 
  10. Rose, Tina (June 24, 2005). «Mother, daughter art team capture contemporary Cape Dorset: Toronto exhibit shows some of the darker realities of Inuit life». Nunatsiaq Online. 
  11. «Akunnittinni: A Kinngait Family Portrait—Pitseolak Ashoona | Napachie Pootoogook | Annie Pootoogook > Institute of American Indian Arts (IAIA)». Institute of American Indian Arts (IAIA) (på engelsk). Henta 23. september 2017. 
  12. «Pootoogook, Napatchie». 
  13. «GN2004.20.24 Kayak Race Napachie Pootoogook » WAG». 
  14. «Exchange|Search: artist:"Napachie Ashoona Pootoogook"». exchange.umma.umich.edu. Henta 4. januar 2021. 
  15. «Reconciliation, 2003». www.metmuseum.org. Henta 4. januar 2021. 
  16. Petten, Cheryl (August 2005). «Napachie Pootoogook: artist captures experiences for future generations». Windspeaker: 18–19.