Samarskitt

Samarskitt er eit svart, bekaktig, radioaktivt mineral som finst på granittiske pegmatittgangar, ofte saman med columbitt. Den kjemiske samansetjinga er særs komplisert, mineralet er i hovudsak eit oksid av niob, tantal, yttrium, lantanoidar, uran med fleire. Mineralet opptrer i metamikt tilstand. Yttrotantalitt er eit nærskyldt mineral der tantalinnhaldet er høgare enn niobinnhaldet.

Samarskitt-(Y)
Samarskitt-(Y) krystallgruppe, Yancey County i Nord-Carolina (storleik: 3.3 x 2.8 x 1.7 cm)
Generelt
Kategori	Oksydmineral
Kjemisk formel	(YFe3+Fe2+U,Th,Ca)2(Nb,Ta)2O8
Strunz-klassifisering	04.DB.25
Krystallsymmetri	Ortorombisk dipyramidal (2/m 2/m 2/m)
Einingscelle	a = 5,687 Å, b = 4,925 Å, c = 5,21 Å; Z = 2
Identifikasjon
Farge	Svart, kan ha ein brunaktig tone, brun til gulbrun på grunn av endring, lys til mørkebrun i transmittert lys
Krystallform	krystallar langstrekte med pyramidal endingar; vanlegvis korna til massive
Krystallsystem	Ortorombisk
Kløyv	{010}, utydeleg
Brot	Muslig
Fastleik	Sprø
Mohs hardleiksskala	5–6
Glans	glasaktig - harpiksaktig
Strekfarge	raudbrun
Transparens	Ugjennomsiktig, gjennomsiktig i tynne fragment
Tettleik	5,6–5,8, snitt = 5,69
Optiske eigenskapar
Optiske eigenskapar	Verkar isotrop
Brytingsindeks	n = 2,1–2,2
Endrar seg til	Metamikt
Andre eigenskapar	Radioaktiv (meir enn 70 Bq / gram)
Kjelder

I Noreg finst det særleg i Østfold, ved Spro på Nesodden og i Iveland.

Samarskitt vart først skildra i 1847 etter ein førekomst i Miass i Ilmenfjella sør i Uralfjella i Russland. Grunnstoffet samarium vart først isolert frå ein prøve av samarskitt i 1879. Samarium vart kalla opp etter samarskitt som igjen vart kalla opp etter den russiske gruvedirektøren Vasilij Samarskij-Bykhovets (1803–1870).

Kjelder

• Samarskitt. (14. februar 2009). I Store norske leksikon. Henta 14. februar 2014.

Bakgrunnsstoff

Commons har multimedium som gjeld: Samarskitt