Sevliden

Sevliden eller Sevle`n er ein halling i 2/4-takt, rekna under vandreslåttane, og ein av dei mest kjende i hardingfelemusikken. Slåtten finst i ei rekkje variantar frå Voss, Telemark og nedre Buskerud, og Arne Bjørndal meinte han opphavleg er komen frå Hordaland. Forma som var nytta i Krødsherad er likevel gamal. I Hardingfeleverket har variantgruppa nr 151, med åtte variantar. I variantgruppa kan ein skilja ut to nærskylde vestlandsformer, fire nærskylde telemarksformer, og to storformer, etter Truls Ørpen og Kjetil Løndal. Den siste er mest nytta i dag. Her er det lagt ved ein nedskrift etter Sevat Sataøen som ikkje rekna til variantgruppa, men som har mykje sams i tak og formoppbygging med dei minste telemarksformene.

Namnet Sevliden skriv seg frå lausdansaren Ola Olsson Sevle som vart avretta ved halshogging i 1834. Han skal ha tralla på denne slåtten før øksa fall.

Variantar

• a: Halling etter Mosafinn, etter Ola Mosafinn, Voss [1]. Nedskrift Arne Bjørndal 1908 (Bjørndal Nye Slåttar 29). Mosafinn hadde slåtten etter Isak Rokne frå Voss. ”Slåtten er ein ekte vestlandsslått. Han er frå Hardanger, men var og mykje spela i Suldal, Rogaland, og er og kalla Suldølen.

• b: Sevle`n etter Gregar Nordbø, Bø i Telemark [2]. Nedskrift Gregar Nordbø (Nordbø 117). Utskrift for Hardingfele ved Eivind Groven. Opningstaket minnar om ein gamal lausslått etter Ola Dekko, Hallingdal. ”Slåtten er tolleg gamal”.

• c: Messingdroga etter Bjørn Lofthus, Vinje [3]. Nedskrift Eivind Groven 1921 (G 651). Slåttenamnet er etter ei gamal kone i Kinsarvik, som hadde for vane å synge langdrygt når ho var i kyrkja, slik at det let som eimessing. Difor var ho kalla Messingdroga. Ho tralla denne slåtten. Opningstaket minner mykje om slåtten Eg er liten eg, medan sluttveket minner noko om Toleslåtten, ein variant av Fyken. Forma har teke til seg Vandretak frå andre variantgrupper.

• d: Bruraslått etter Nils Furnes, Bygstad, Sunnfjord [4]. Nedskrift Arne Bjørndal 1940 (B 1509). Furnes hadde slåtten etter Ola Nås frå same bygda. Formoppbygginga er ikkje langt unna varianten frå Voss, men denne forma er mindre utbygd.

• e: gangar etter Gunnulv Borgen, Bø i Telemark [5]. Nedskrift Arne Bjørndal 1911 (Bjørndal gamle slåttar V, nr 9). Borgen hadde slåtten etter Knut Dale, Tinn. Etter forma å døme har Dale nok fått slåtten frå Myllarguten.

• f: Halling, etter Hølje Landsverk, Tuddal [6]. Nedskrift Eivind Groven 1921 (G 470). Forma er knappare enn dei andre nedskriftene frå Telemark, men har same opningstaket som formene etter Borgen og Nordbø. Har mykje sams med hallingen etter Ola Dekko.

• g: Sevle`n etter Truls Ørpen, Krødsherad [7]. Nedskrift 1955 (Ø 441). Ørpen bygde ut slåtten sjølv etter fleire eldre spelemenn i Numedal og andre stader. Ei storform som ikkje er mykje nytta no.

• h: Sevliden etter Olav Løndal, Tuddal [8]. Nedskrift Eivind Groven 1957 etter opptak i NRK. Forma er etter faren Svein Løndal. Bror av Olav, Kjetil Løndal, spela denne forma til stor åtgaum under Austlandskappleiken i Porsgrunn i 1964. Etter dette opptaket har denne forma mest vørdnad i dag, og er mest spela. Denne storforma er rekna som eit meisterstykke på Hardingfele. Eivind Groven skreiv ut denne forma (opptaket etter Kjetil Løndal) for symfoniorkester i 1966, som tredje sats av orkestersuiten Faldafeykir [9].

Supplementsform

• Nr 176, Halling etter Ola Dekko, etter Sevat Sataøen, Ål kommune [10], har mykje sams med nokre av dei mindre formene av Sevliden. Sven Nyhus skreiv ned slåtten etter opptak i 1978.

• Nr 201, Gangar etter Håvard Gibøen, etter Johannes Dale, Tinn [11]. Nedskrift Eivind Groven 1970. (G 1872). Prov for at Håvard Gibøen har kjend ei form av slåtten.