Hopparen

Hopparen er ein kjend lausslått i 2/4-takt, ein vandreslått som finst så godt som over heile hardingfeleområdet. Slåtten er mest vanleg vestafjells, der han og finst i flest former, frå Voss og heilt til Nordfjord. Mykje tyder då på at slåtten er gamal på Vestlandet. Ein av dei eldste og knappaste formene av slåtten er truleg komen frå Nils Rekve eller Per Kvarme, noko som tyder på at slåtten har vore nytta på 1700-talet. Ein variant av slåtten finst òg hjå Ludvig Mathias Lindeman. Hopparen er truleg den mest utbreidde av alle vandreslåttane.

Slåtten har fleire stev knytt til seg:

hev du kje hoppa so hoppa du vel no.

va du inkje galen so flaug du kje so,

fillute sokkar og uppbrende sko,

du dadi ullam du dadi då

eller

har du kje vore i Hjartdal på To,

har du kje hoppa, so hoppa du no.

Slåtten er òg kalla Har du `kje hoppa, etter stevet.

Nedskriftene

Hardingfeleverket har slåtten som nr 159, ein variantgruppe på 16 nedskrifter:

• a: Hev du kje hoppa, etter Ola Mosafinn frå Voss. Nedskrift Arne Bjørndal 1908 (B. N.Sl 19). Mosafinn hadde slåtten etter faren Sjurd Liland. Forma er knapp og grei, og gamal på Voss. Denne forma vart nytta av Øystein Sunde då han laga visa Gammalosten over slåtten.

• b: Hev du kje hoppa, etter Anders Sagen, Kyrkjebø, Sogn [2]. Nedskrift Arne Bjørndal 1916 (B 533). Sagen hadde lært slåtten av Sjur Berge, Kyrkjebø.

• c: Hopparen, etter Andreas Sunde, Olden, Nordfjord [3]. Nedskrift Arne Bjørndal 1940 (B 1313). Sunde hadde slåtten etter Olav Flåtå frå Olden. ”Slåtten er gamal i Nordfjord og har opphavleg vore spela på flatfele”.

• d: Hopparen, etter Per Staup, Ulvik, Hardanger [4]. Nedskrift Arne Bjørndal 1916 (B 219). Staup hadde slåtten etter Lise-Sjur (Sjur Hakestad) (1870-åra).

• e: Bruregangar etter Hans Flatland Bø i Telemark [5]. Nedskrift Gregar Nordbø: Slåttar og folketonar frå Bø, Telemark.

• f: Gangar, etter Torstein Grotbekk, Heddal [6]. Nedskrift Arne Bjørndal 1936 (B 1076).

• g: Hjartdølen, etter Torkjell Haugerud, Seljord [7]. Nedskrift Eivind Groven etter opptak i NRK 1956 (G 1074).

• h: Suldølen etter Olav Groven, Lårdal. Nedskrift Eivind Groven 1935 etter minne (G 1030) [8]. Finnast hjå Lindeman: Norske fjeldmelodier nr 105.

• i: I Hjartdal på To, etter Einar Løndal, Tuddal [9]. Nedskrift Truls Ørpen 1950 (Ø 399). Løndal hadde slåtten etter Kjetil Finseker frå Tuddal. Slåttenamnet kjem frå stevet.

• j: Hopparen, etter Eivind Hamre, Bygland, Setesdal [10]. Nedskrift Arne Bjørndal 1917 (B 390). Hamre hadde slåtten etter Neri Neset, Bygland (og han truleg frå Petter Veum).

• k: Setesdalsgangar, etter Andres K. Rysstad, Hylestad [11]. Nedskrift Eivind Groven 1956 etter opptak i NRK (G 1057).

• l: Hopparen, etter Olav Heggland, Bygland, Setesdal [12]. Nedskrift Eivind Groven 1956 etter opptak i NRK (G 1081).

• m: Hopparen, etter organisten Melvin Simonsen, Oslo [13]. Nedskrift Eivind Groven 1956 etter minne (G 1050).

• n: Hev du kje hoppa, etter Ola A. Strand, Ål i Hallingdal [14]. Nedskrift Arne Bjørndal 1930 (B 2668)

• o: Lappen, etter Bjørn Høgetveit, Vinje [15]. Nedskrift Eivind Groven 1921 (G 590). Slåttenamnet er etter spelemannen Olav Lappebakken, frå Sauland.

Supplementsnedskrift:

• 173: Røyskatten, etter Engebret Beitohaugen, Øystre Slidre [16]. Nedskrift Sven Nyhus 1978.