Wikipedia

Harriet Cohen

Harriet Pearl Alice Cohen CBE (2. desember 1895–13. november 1967) var ein britisk pianist.

Harriet Cohen

Fødd2. desember 1895
FødestadLondon
Død13. november 1967 (71 år)
DødsstadLondon
OpphavStorbritannia
Aktiv1907–1967
Instrumentpiano
Verka sompianist, musikkpedagog, komponist
Prisarkommandør i den britiske imperieorden

Biografi

endre

Harriet Cohen var fødd i London. Den yngre systera hennar var songaren Myra Verney (1905-1993), og ho var også i slekt med pianisten Irene Scharrer.[1][2] Ho studerte piano ved Royal Academy of Music under Tobias Matthay, og vann Ada Lewis-stipendet som tolvåring, følgd av Sterndale Bennett-prisen i 1913.[3] Ho debuterte på ein Chappell-søndagskonsert i Queen's Hall eit år seinare. På dette stadiet hadde Cohen òg ambisjonar om å bli ein komponist. Hennar Russian Impressions for piano (komponert rundt 1913) blei den einaste originale komposisjonane hennar som blei gjeven ut.[4]

Den fyrste store konserten hennar var i 1920, då ho spelte i Wigmore Hall i ein felles opptreden med tenoren John Coates. Ho blei særleg assosiert med britisk samtidsmusikk, og spelte i urframføringa av Ralph Vaughan Williams sin Piano Concerto (som var skriven for henne) og spela inn Edward Elgar sin Piano Quintet med Stratton Quartet under oppsyn frå komponisten. Fleire komponistar skreiv musikk spesielt for henne, inkludert John Ireland, Béla Bartók, Ernest Bloch og E.J. Moeran, og særleg sir Arnold Bax, som var elskaren til Cohen, og skreiv mesteparten av pianostykka sine for henne. Dette inkluderer musikken til David Lean si filmatisering av Oliver Twist i 1948. Han komponerte òg Concertino for Left Hand for henne etter at ho tapte bruken av høgrehanda i 1948. Dei siste seks stykka i samlinga Mikrokosmos av Bartók er dedikerte til henne.

Harriet Cohen la også ned ein viktig innsats i å spela musikk av tudor-komponistar på ei tid då dette var uvanleg, og spelte verk av William Byrd og Orlando Gibbons i tillegg til Henry Purcell. Ho blei rekna som ein av dei beste utøvarane av klavermusikken til J.S. Bach, og fekk framifrå ros frå musikologen Alfred Einstein. Pablo Casals inviterte henne òg til å spela Bach med orkesteret sitt i Barcelona, og Wilhelm Furtwängler gav henne ein liknande invitasjon då han høyrde henne i Sveits. Ho heldt den fyrste konserten med berre Bach på programmet i Queen's Hall i 1925.

Ho dyrka òg spansk musikk, og heldt den andre framføringa av Manuel de Falla sitt Noches en los jardines de España, eit verk som særleg blei assosiert med henne. Ho var òg ein tidleg representant for musikk frå Sovjetunionen i Storbritannia, og vitja Russland i 1935 for å kringkasta frå Moskva og Leningrad, inkludert verk av Sjostakovitsj, Kabalevskij og Leonid Polovinkin. Desse komponistane sende henne seinare fleire verk å spela.

Cohen hadde innverknad langt utanfor musikkverda. På 1930-talet blei ho sterkt engasjert med å gjera kjend den vanskelege situasjonen for tyske og austerrikske jødar, og spelte til og med ein konsert med forskaren Albert Einstein (ein fetter av Alfred) i 1934 for å samla inn pengar for å få jødiske vitskapsfolk ut av Tyskland. Ho blei ein nær ven av Eleanor Roosevelt og Ramsay MacDonald og den fyrste presidenten i Israel, Chaim Weizmann.

Cohen var òg ein nær venn av fleire andre leiande personar på den tida. Dei inkluderte ikkje berre musikarar som Jean Sibelius, Ralph Vaughan Williams, sir Edward Elgar og sir William Walton, men òg forfattarar som Arnold Bennett, George Bernard Shaw, H.G. Wells og D.H. Lawrence, i tillegg til politikarar eller entreprenørar som Max Beaverbrook og Leslie Viscount Runciman. Cohen vart ein av dei mest snakka om og fotograferte musikarane i tida hennar.

Ho var visepresident i Women's Freedom League, og var i fleire år tilknytt Jewish National Fund og Palestine Conservatoire of Music i Jerusalem. I 1938 blei Cohen utnemnd til kommandør av Den britiske imperieordenen (CBE).[5] Ho blei gjort til kommandør av den belgiske kroneordenen i 1947, og fekk Kvite løveordenen i Tsjekkoslovakia same året. Harriet Cohen International Music Award blei innført i hennar ære i 1951. Dette året blei ho òg utnemnd til Officier de l'Académie française. I 1954 blei ho slått til riddar Sørkrossordenen i Brasil i 1954 og til Freeman av City of London. I 1954 fekk ho òg medaljen til Sibelius-akademiet i Helsinki. Ho fekk Stella Della Solidarietà Italiana i 1955.[6] I 1958 fekk Cohen den finske løveordenmedaljen for tenester for finsk musikk.[7]

Ho døydde i London. Urna hennar er sett ned i Memorial Gardens i Stoke Poges i Buckinghamshire.[8]

Innsats for flyktningar frå nazismen

endre

Harriet Cohen møtte den amerikanske journalisten Dorothy Thompson[9] i 1930 under den fyrste turnéen sin i Amerika, der ho vitja New York, Washington, Library of Congress og Chicago, og gjennom dette etablerte eit namn på den internasjonale scenen. Møtet kom til å endra livet til Cohen og vekkja medvit om den jødiske identiteten hennar. I 1933 reiste Harriet Cohen til Wien for å spille ei rekkje konserter, og budde då hos Dorothy Thompson. Ho blei djupt rørt av den vanskelege situasjonen for flyktningar, både jødar og ikkje-jødar, som var komne til byen frå Tyskland. Thompson og Cohen byrja brevveksla om den vanskelege situasjonen for jødiske flyktningar i Austerrike og Tyskland. Cohen kunne så gje informasjonen frå Thompson direkte til den britiske statsministeren Ramsay MacDonald, som på den tida var ein nær ven.[10] Cohen møtte Thompson kvar gong ho drog til Amerika etter dette. Frå 1933 vigde Cohen seg til flyktningesaka i Storbritannia og USA.

I 1935 åtvara Ramsay MacDonald Cohen mot å reise gjennom Tyskland fordi den britiske regjeringa ikkje kunne gje henne immunitet. Ikkje lenge etter vedtok dei nazistiske styresmaktene Nürnberglovane, som utelukka jødane frå alt offentleg liv.

Harriet Cohen hadde møtt Albert Einstein i Tyskland i 1929 då ho hadde ettermiddagste hjå han. Under dette møtet røpte Einstein at han spelte fiolin, og sa at dei ein dag skulle spela saman. Cohen heldt på vennskapen med Einstein etter at han hadde flykta frå Tyskland i 1933. Cohen besøkte han fleire gonger i Oxford, der han budde ei kort tid. Systera til Harriet, Myra, studerte i byen ved Somerville College, og ho heldt ein pianokonsert der. I 1934, etter at Einstein hadde flytta til USA, spelte Harriet Cohen endeleg den lova duetten med Einstein, for å samla inn pengar til å få jødiske vitskapsfolk ut av Nazi-Tyskland.

Det var fyrst i 1939, då ho møtte den framtidige israelske presidenten Chaim Weizmann, at ho byrja å støtte sionistiske saka og eit jødisk heimland.[11] Cohen besøkte Palestina i 1939 og fekk det eit godt rykte både som konsertpianist og politisk. Ho argumenterte med britiske og jødiske embetsmenn for å prøva å få jødiske flyktningar inn på skip frå Nazi-Tyskland (i staden for å bli sende tilbake), og skapte ein gong nesten ei internasjonal hending. Harriet Cohen trudde lidenskapleg på eit jødisk heimland, men med rettferd for dei arabiske palestinerne. Ho overlevde to drapsforsøk under reisa til Palestina.

Det var under ein middag med Weizmann i London at dei fekk høyra nyheita om at den britiske regjeringa planla å avgrensa jødisk innvandring til Storbritannia til berre 15 000 menneske i året. Blanche Dugdale, niesa til Arthur Balfour som også var til stades, sa forarga og profetisk: «Kva vil skje med dei millionane som flyktar frå Hitler?»[12]

Sovjetiske komponistar

endre

Cohen vitja Sovjetunionen våren 1935, og denne vitjinga var ein annan viktig milepåle i karrieren hennar. Dette var landet som forfedrane hennar hadde flykta frå 100 år tidlegare. Cohen tok ikkje berre med seg ny britisk musikk til Sovjetunionen ved å spela stykke av Vaughan Williams, Bax, Bliss og Ireland, ho framførte òg preludium av Sjostakovitsj, ei sonatine av Kabalevskij og den sovjetiske premieren av Leonid Polovinkin sin suite frå manuskript. Etter det framførte ho musikken deira over heile Europa, og blei anerkjent som den fyrste musikaren utanfor Sovjetunionen som lærte seg Tjuefire preludium av Sjostakovitsj, som han komponerte i 1932 og 1933. Innsatsen hennar for å vekkja verda si merksemd på verk av ukjente sovjetiske komponistar er ofte blitt gløymt.

Tilhøve til sir Arnold Bax

endre

Harriet Cohen og Arnold Bax hadde eit kjærleiksforhold som varte i over førti år, fram til han døydde i 1953. Det var Bax som gav Harriet Cohen kallenamnet «Tania», som ho var kjend under av dei næraste venene og familien sin. Det lidenskaplege forholdet deira byrja i 1914, då ho var 19 og han 31, etter at dei hadde møtt kvarandre to år tidlegare. Bax blei kreativt inspirert av Cohen, og i 1915 skreiv han tre stykke for henne på 13 dagar: «Princesses Rose Garden», «The Maiden with the Daffodil» og «In the Vodka Shop».[13]

Nokre trur at tida deira saman inspirerte det kjende tonediktet hans Tintagel, der han kanskje delvis uttrykte angsten sin over «drømmen som verda nekta dei». Forholdet førte til at Bax endeleg bestemte seg for å forlata kona og borna sine i 1918, men dei to kunne ikkje bu saman ope fordi kona til Bax ikkje gjekk med på skilsmisse. Dei kunne heller ikkje la forholdet bli kjent offentleg på grunn av det sosiale klimaet i samtida. Cohen blei truleg gravid med barnet til Bax i 1919,[14] men om ho gjorde det, mista ho barnet i ein tidleg abort. I løpet av 1930-talet blei forholdet deira mindre lidenskapleg då den internasjonale karrieren hennar bløma medan Bax søkte etter eit rolegare tilvere med den mildare kjærastensin Mary Gleaves. Forholdet deira heldt likevel fram, og dei blei verande nære kvarandra, noko private brev mellom Cohen og Bax viser. I 1936 drog dei til Stockholm og Helsinki i lag og møtte Jean Sibelius, ein komponist som lenge hadde påverka musikken til Bax.

23. september 1947 døydde kona til Bax, Elsa («Elsita»). Cohen forventa sikkert at han til slutt skal gifta seg med Bax etter eit forhold som hadde vore i stand i 30 år. Det skulle gå ein annan gong. Bax informerte ikkje Cohen om døden til kona hans, noko ho fekk oppdage i mai 1948 medan ho hadde oppteken musikken som Bax hadde skrive for filmen Oliver Twist, då viljen til Elsa blei publisert. Det følgde eit større sjokk då Bax avslørte seg om sin hemmelege tjueåre affære med Gleaves og sin intensjon om ikkje å gifta seg igjen.[15] Dette var på eit tidspunkt då Cohen mista noko av tydinga si i Storbritannia, og i mai 1948 hadde Cohen ei ulykke med ein fat med glas som skar over arterien i høgre handa hennar og dermed avgrensa framsyningane hennar i nokre år.

Då Bax døydde den 3. oktober 1953 var Cohen djupt råka av døden hans. I testamentet hans blei halvparten av inntektene frå dei litterære og musikalske verka hans gjevne til Cohen ut livet, og halvparten til Mary Gleaves. Etter at dei døydde skulle opphavsretten og arva etter han gå til borna hans. Cohen heldt òg på leilegheita i London som Bax hadde kjøpt til henne - gjennom heile livet hadde Bax hjelpt henne økonomisk.

Andre forhold

endre

Harriet Cohen hadde eit kjent nært forhold til den britiske statsministeren Ramsay MacDonald.[16] Cohen var kome nær MacDonald i perioden då han var statsminister frå 1929 til 1935, i ei tid med økonomisk ustabilitet og økonomisk depresjon som såg utviklinga av nazisme og fascisme i Europa. Det gjekk rykte om at MacDonald og Cohen var elskarar. Breva deira speglar ein nærleik mellom dei, og ho kom ofte til han åleine i statsministerbustaden 10 Downing Street og heimen hans i Hampstead.

Cohen var òg nær Max Beaverbrook, grunnleggjaren av Express-avisen og ein viktig entreprenør i samtida. Cohen blei introdusert for forretningsmagnaten Max Beaverbrook av Arnold Bennett i 1923. Beaverbrook blei straks sjarmert av Cohen, og inviterte henne jamleg til måltid. Gjennom han møtte ho lord Rothermere og Lloyd George. Beaverbrook og Cohen møtte kvarandre ofte i heimen hennar, som notert i sjøvbiografien hennar A Bundle of Time. Han var besett av henne på sin eigen måte, og gav henne regelmessig hundre eller fleire roser.

Ralph Vaughan Williams var ein livslang nær ven av Harriet Cohen. Breva han skreiv til henne viser at han hadde eit flørtande forhold til henne, og han minna henne jamleg om dei tusen kyssa ho skulda han. Han vitja jamleg heimen hennar, og var ofte på dei små selskapa Cohen heldt for venene sine. Ho elska å underhalda og invitera kjende og prominente folk. Cohen stod for urframføringa av Hymn Tune Prelude av Vaughan Williams i 1930, som han dedikerte til henne. Ho introduserte stykket seinare i heile Europa under konsertturneane sine. I 1933 premiererte ho deretter hans Piano Concerto i C major, eit verk som igjen var dedisert til henne. Cohen fekk den eksklusive retten til å spela stykket i ein periode.

Harriet Cohen spelte for Edward Elgar for fyrste gong i 1914, då ho var 18 år, på ein fest. Dei blei nære venar, og vennskapen varte til han døydde i 1934. I 1933 organiserte Cohen ein konsert til hans ære som kongen og dronninga vitja. Elgar følgde karrieren til Cohen nøye, og støtta henne konstant. Med Elgar som dirigent spelte ho inn hans Piano Quintet med Stratton String Quartet. Elgar hadde berre skissert verket, men gav Harriet notane til det korte verket til opptaket.

H.G. Wells var ein del av Harriet Cohen sin sirkel av mannlege tilbedarar frå 1920-talet av. Etter at Wells skilde lag med forfattaren Rebecca West, er det kjent at Wells innleidde korte forhold med andre kvinner. Harriet Cohen var svært truleg ei av desse, noko ulike brev frå den private samlinga hennar og intervju tyder på. Ho hadde ein magnetisk personlegdom og venleik som Wells fann uimotståeleg.

D.H. Lawrence blei ein nær ven av Harriet Cohen. Det var klart i 1915 at denne vennskapen hadde skapt ein del spenningar mellom Cohen og Arnold Bax. Bax protesterte mot nærleiken mellom Cohen og Lawrence, og ho sa til Lawrence at dei måtte møta kvarandre i løyndom. Same dagen skribla Lawrence i autografboka hennar «The door closed».[17] Kort tid seinare fekk Cohen tuberkulose, kanskje frå Lawrence, som døydde av sjukdomen i 1930. Cohen nekta alltid til Bax at ho hadde noko fysisk forhold til Lawrence, men mange trudde dei var elskarar. I alle høve blei Lawrence og Cohen verande gode vener og såg kvarandre regelmessig, i det minste som ein del av ei venegruppe, fram til han døydde. Dei snakka ofte saman om musikken til den felles venen deira Elgar.

Cohen blei introdusert for William Walton i 1923 av Arnold Bennett. Dei hadde ein ganske flørtande venskap som Cohen skildra i sjølvbiografien sin som «stormy but delightful». Cohen var ein forkjempar for musikken til Walton både i heim- og utlandet, særleg på slutten av 1920-talet og byrjinga av 1930-talet. Då han tildelte Cohen urframføringa av sin Sinfonia Concertante i 1927 sa han til henne: «Eg veit at han vil vera i trygge hender.»

Rosa Newmarch introduserte Harriet Cohen for Jean Sibelius i London i 1921, og var i lag ei stund.[18] Sommaren 1936 drog Cohen til Finland med Arnold Bax, og dei hadde lange diskusjonar med Sibelius både i Helsinki og Ainola. Sibelius skreiv til og med opningsakkorden til den uutgjevne åttande symfonien sin på ein sigarettpakke. Den åttande symfonien er gått tapt.[19]

Det viktigaste forholdet hennar var truleg med Arnold Bennett. «Arnold Bennett, dear friend and mentor of my youth died on 27 March 1931,» skreiv Cohen i autobiografen sin. Arnold Bennett var ein av dei næraste venene til Cohen, og var ansvarleg for å presentera henne for mange av dei nye venene hennar. Bennett introduserte Cohen for William Walton og Max Beaverbrook i 1923. Cohen blei øydelagd etter at Bennett plutseleg døydde av tyfoidfeber i mars 1931. Ho hadde snakka med han berre nokre dagar før, då han hadde sagt at han ikkje hadde det bra. Bennett hadde støtta Cohen i over eit tiår med ærlege, utilslørte råd. Cohen høyrde på han og respekterte synet hans. Han hadde guida henne då ho var i 20-årsalderen, då ryktet og omdømet hennar auka både i heimlandet og i utlandet.

Avbildingar

endre

Harriet Cohen blei skildra i to romanar.

Rebecca West baserte hovudkarakteren Harriet i romanen Harriet Hume (1929) på Harriet Cohen. Romanen er skildra som ei modernistisk historie om eit piano-spelande geni og den besette kjærasten hennar, ein korrupt politikar. Romanen udøydeleggjorde kjærleiksforholdet mellom Harriet Cohen og komponisten Arnold Bax.

William Gerhardie gav Cohen rolla som heltinna Helen Sapphire i boka Pending Heaven, og mykje av verket speglar Cohen sitt eige liv og karakter, og det turbulente forholdet hennar til Gerhardie. Helen Sapphire er ein musikar som opptrer med suksessover heile Europa. Ho spelar harpe og piano. Gerhardie personifiserte seg sjølv i den sentrale karakteren til Max, som drømmer om Helen.

Ho blei spelt av Glenda Jackson i filmen The Secret Life of Arnold Bax regissert av Ken Russell i 1992.

Dearest Tania, eit ord-og-musikkprogram som fortel historia om Cohen, skrive av Duncan Honeybourne, hadde premiere i 2006 med skodespelaren Louisa Clein.[20]

Ettermæle

endre
  • Harriet Cohen International Music Award

Harriet Cohen internasjonale musikkpris blei grunnlagd i 1951.

  • Harriet Cohen Bach Prize

Harriet Cohen Bach-prisen blei etablert i 1994. Han blir tildelt av Musicians' Company til ein pianoelev ved Royal Academy of Music innen Bach-spel.[21]

Cohen var kunstsamlar, og etterlét over 40 måleri til Royal Academy of Music, inkludert verk av Marc Chagall og Camille Pissarro, i tillegg til britiske kunstnarar som Duncan Grant, J.D. Fergusson, C.R.W. Nevinson og Edward Wolfe.[22]

Kjelder

endre
  1. ↑ «Harriet Cohen - National Portrait Gallery». 
  2. ↑ «The Oxford Dictionary of National Biography». Oxford Dictionary of National Biography (online utg.). Oxford University Press. 
  3. ↑ Siek, Stephen (2012). England's piano sage : the life and teachings of Tobias Matthay (Revised utg.). West Chester, Pennsylvania. ISBN 978-0-578-72848-3. OCLC 1255493024. 
  4. ↑ Bax and Cohen: Private Passions, SOMM CD0193 (2019)
  5. ↑ "For services to music, and the promotion of interest in British music abroad." Supplement to the London Gazette, 1 January 1938, page 9
  6. ↑ D'Arcy Hart, Ronald J. (1958). The Samuel Family of Liverpool and London. London: Routledge. s. 10. 
  7. ↑ «News Portraits - Acclaim». The Tatler. 24 September 1958. s. 38. 
  8. ↑ «Stoke Poges Memorial Garden». Buckinghamshire Culture. Henta 24 September 2022. 
  9. ↑ "Music and Men" by Helen Fry page 191
  10. ↑ "Music and Men" by Helen Fry page 213
  11. ↑ "Music and Men" by Helen Fry, p. 209
  12. ↑ "Music and Men" by Helen Fry page 247
  13. ↑ "Music and Men" by Helen Fry page 36
  14. ↑ "Music and Men" by Helen Fry, p. 87
  15. ↑ "Music and Men" by Helen Fry, p. 274
  16. ↑ "Music and Men" by Helen Fry page 181
  17. ↑ "Music and Men" by Helen Fry, p. 40
  18. ↑ Erik Tawastierna, Jean Sibelius, V, p. 75-79
  19. ↑ Vesa Sirén, Sibelius aikalaisten silmin, p 507
  20. ↑ Mercia musicians[daud lenkje]
  21. ↑ «Harriet Cohen». Henta 17. juni 2021. 
  22. ↑ Trollope, James. Harriet Cohen: the famous pianist who collected art, Art.UK, 22. november 2022

Bakgrunnsstoff

endre
  • Cohen, Harriet A Bundle of Time (1969)
  • Brook, Donald, Masters of the Keyboard (Rockliff, London 1955 printing), 151–152.
Henta frå «https://nn.wikipedia.org/w/index.php?title=Harriet_Cohen&oldid=3579427»