Hauyn
Hauyn er eit kvitt, grått eller blåleg feltspatoidmineral i sodalittgruppa (sjå feltspatoidar og sodalitt). Det finst i fonolitt og andre lavabergartar, saman med leucitt eller nefelin.
| Hauyn | |||
 Hauyn på augitt, Somma-Vesuv-komplekset i provinsen Napoli i Italia | |||
| Generelt | |||
|---|---|---|---|
| Kategori | Tektosilikat, sodalittgruppa | ||
| Kjemisk formel | Na3Ca(Si3Al3)O12(SO4) | ||
| Strunz-klassifisering | 09.FB.10 8/J.11-30 | ||
| Dana-klassifisering | 76.2.3.3 | ||
| Krystallsymmetri | Isometrisk hekstetraedrisk H-M-symbol 43m Romgruppe: P 43n | ||
| Einingscelle | Z = 1; a = 9.08 - 9.13 Å | ||
| Identifikasjon | |||
| Molekylvekt | 1 032.43 g[1] | ||
| Farge | blå, kvit, grå, gul, grøn, rosa | ||
| Krystallform | Dodekaeder eller pseudo-åttesidig | ||
| Krystallsystem | Isometrisk | ||
| Tvilling | Vanleg på {111} | ||
| Kløyv | tydeleg på {110} | ||
| Brot | Ujamn til muslig | ||
| Fastleik | Sprø | ||
| Mohs hardleiksskala | 5 til 6 | ||
| Glans | glasaktig til feittete | ||
| Strekfarge | Særs lyseblå til kvit | ||
| Transparens | Gjennomsiktig til gjennomskineleg | ||
| Spesifikk vekt | 2.4 til 2.5 | ||
| Optiske eigenskapar | |||
| Optiske eigenskapar | Isotrop | ||
| Brytingsindeks | n = 1.494 til 1.509 | ||
| Dobbeltbryting | Ingen, isotrop | ||
| Pleokroisme | Ingen, isotrop | ||
| Smeltbarheit | 4.5[2] | ||
| Oppløyselegheit | Gelatinerer i syrer | ||
| Andre eigenskapar | Kan fluorescere oransje til rosa under langbølgja ultrafiolett lys[3][4] | ||
| Kjelder | [1][2][3][4] | ||
Det vart først skildra i 1807 frå prøvar oppdaga i lavaen på Monte Somma i Italia,[5] og vart namngjeven i 1807 av Brunn-Neergard etter den franske krystallografen René Just Haüy (1743–1822).[2]
Det er ikkje funne i Noreg.
Kjelder endre
- Hauyn. (14. februar 2009). I Store norske leksikon. Henta 14. februar 2014 frå http://snl.no/hauyn.
- ↑ 1,0 1,1 «Hauyne». Webminerals. Henta 08/11/11.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 Gaines et al (1997) Dana’s New Mineralogi Eighth Edition. Wiley
- ↑ 3,0 3,1 «Hauyne». Mindat.org. Henta 08/11/11.
- ↑ 4,0 4,1 Handbook of Mineralogi (PDF), arkivert frå originalen (PDF) 10. april 2020, henta 30. juli 2014
- ↑ Farndon and Parker (2009). Minerals, Rocks and Fossils of the World. Lorenz Books
