Plutonium

grunnstoff med kjemisk symbol Pu og atomnummer 94
94 NeptuniumPlutoniumAmericium
Sm

Pu

Ubh
Generelle eigenskapar
Namn, kjemisk symbol,
atomnummer
Plutonium, Pu, 94
Kjemisk serie Aktinid
Gruppe, periode, blokk 3, 7, f
Tettleik, hardleik 19816 kg/m3, (?) (ikkje SI)
Utsjånad Sølvkvitt
Plutonium
Atomeigenskapar
Atommasse 244,06 u (ikkje SI)
Atomradius (berekna) 175 (?) pm
Kovalent radius (?) pm
Ioneradius ... pm (ladning: +4)
van der Waals radius (?) pm
Elektronkonfigurasjon [Rn]5f67s2
Elektron per energinivå 2, 8, 18, 32, 24, 8, 2
Oksidasjonstrinn (oksid) +3, +4, +5, +6 (amfotært)
Krystallstruktur Monoklin
Fysiske eigenskapar
Tilstandsform Fast stoff
Smeltepunkt 912,5 K (639,3°C)
Kokepunkt 3503 K (3230°C)
Molart volum 12,29 cm3/mol
Fordampingsvarme 344 kJ/mol
Smeltevarme 2,84 kJ/mol
Damptrykk (?) Pa ved  K
Ljodfart 2260 m/s ved 20 °C
Diverse eigenskapar
Elektronegativitet 1,28 (Paulings skala)
Spesifikk varmekapasitet (?) J/(kg·K)
Elektrisk konduktivitet 0,666 MS/m
Termisk konduktivitet 6,74 W/(m·K)
Ioniseringspotensial 584,7 kJ/mol
Mest stabile isotopar
Iso-
top
Naturleg
førekomst
Halverings-
tid
 (ikkje SI)
NM NE MeV
(ikkje SI)
NP
238Pu (kunstig) 88 år α & SF 5,5 234U &
239Pu (spor) 24 100 år α & SF 5,245 235U &
240Pu (kunstig) 6 500 år β & SF 0,005 240Am &
242Pu (kunstig) 373 000 år α & SF 4,984 238U &
244Pu (kunstig) 80,8 mill. år α & SF 4,666 240U &
SI-einingar og STP er brukt unntatt der det er avmerkt

Plutonium er eit radioaktivt grunnstoff med atomsymbol Pu og atomnummer 94. I rein form er det eit sølv-kvitt metall. Plutonium høyrer til actinoida og er eit transuran som blir fremstillt med bestråling av 238U i atomreaktorar. Det blir nytta som reaktorbrensel og i atombomber.

Plutonium blir rekna for å vera det farlegaste kjente grunnstoffet. Det er ekstremt giftig kjemisk sett, i tillegg til at det er radioaktivt. Det samlar seg i beinmargen og er svært kreftframkallande. Isotopen 239Pu har ei halveringstid på 24 200 år.

Plutonium er kalla opp etter planeten Pluto, ettersom det blei oppdaga like etter stoffet neptunium. Namnet passar særs godt for det dødelege stoffet, ettersom planeten igjen er kalla opp etter den romerske guden Pluto, som herska over dødsriket.

Sjå og

endre