Vitskap i 2001

Vitskapsåret 2001 er ei oversikt over hendingar, prisvinnarar, fødde og døde personar tilknytte vitskap i 2001.

< 2001 >

Vitskapsår

1999 | 2000 | 2001 | 2002 |2003

Kultur i 2001 Vitskap i 2001 Kategoriar 2001 2001 etter land 2001 etter verdsdel Døde i 2001 Fødde i 2001 Hendingar i 2001 Katastrofar i 2001 Kultur i 2001 Nedleggingar i 2001 Politikk i 2001 Romutforsking i 2001 Samferdsle i 2001 Skip frå 2001 Skipingar i 2001 Sport i 2001 Stortingsrepresentantar 2001-2005 Vitskap i 2001

Hendingar

Astronomi og romfart

• 7. april - NASA skaut ut Mars Odyssey for å leite etter vatn og vulkansk aktivitet på Mars.
• Mai
  • Nye analysar av kosmisk bakgrunnsstråling fekk ståande ovasjonar på møtet til Det amerikansk fysikkselskapet i Washington i USA då tre sjølvstendige forskarlag presenterer opplysningar om at universet består av 5 % vanleg materie, 30 % mørk materie og 65 % ukjent energi som bles opp universet i akselererande fart.
  • Nature presenterte ein studie om at Pluto omgjev seg med ein skare med hundretals småplanetar i utkanten av solsystemet.
• August - Lysforureining over Europa gjorde at 99 % av europearane ikkje lenger kunne sjå ein riktig stjernehimmel, og det vart publisert eit amerikansk-italiaensk samla verdsatlas over lysforureiningane, basert på amerikanske satellittbilete.
• 16. august
  • Det amerikanske vitskapsakademiet kunngjorde at stjerna 47 Urase Majoris i Store bjørn, 50 lysår frå jorda, kan ha eit planetsystem som liknar på Solsystemet. Stjerna minner om sola, og fleire år tidlegare fann ein ein planet rundt denne, i 2001 har ein funne enda ein planet rundt stjerna, med ein masse nesten to gonger så stor som Jupiter.
• Ukjend dato - Richard Ellis, Michael R Santos, Jean-Paul Kneib og Konrad Kuijken oppdaga eit stjernekluster på ein avstand av 13,4 milliardar lysår frå jorda.
• Ukjend dato - NEAR Shoemaker vart den første romfarkosten som landa på ein asteroide, 433 Eros.
• Ukjend dato - Romfarkosten Genesis vart skoten opp med mål om å samle opp stoff frå solvinden.

Biologi

• August - President George W. Bush presenterte dei retningslinjene som skal gjelde for den amerikanske forskinga på embryonale stamceller.
• September - Forskar lukkast for første gong å endre embryonale stamceller eller blodceller.
• November
  • Forskarar ved Memorial Sloan-Kettering Cancer Center i New York, USA hadde konstruert molekylstore målsøkande robotar som tok seg fram til kreftceller og bestrålte dei i hel innanfrå.

Fysikk

• Januar - Partikkelfysikarar ved Brookhaven National Laboratatory i New York, USA kunngjorde under ein stor fysikarkonferanse at ein ved å kollidere gullkjerner med kvarandre lukkast i å skape den tettaste tilstanden av materie som ein nokonsinne har funne på jorda.

Medisin

• 2. juli - Det første vedlikehaldsfrie kunstige hjartet i verda vart implantert.

Prisvinnarar

• Bigsbymedaljen: Nicholas Jeremiah White
• Copleymedaljen: Jacques Miller
• Davymedaljen: Ian Scott
• De Morgan-medaljen: James Alexander Green
• Göran Gustafssonprisen:
  • Molekylær biologi: Helena Edlund
  • Kjemi: Pär Nordlundh
  • Matematikk: Mikael Passare
  • Medisin: Reinhard Fässler
• Ingenjörsvetenskapsakademien delte ut store gullmedaljen til Assar Lindbeck
• Nobelprisen:
  • Fysikk: Eric Cornell, Wolfgang Ketterle og Carl Wieman
  • Kjemi: William S. Knowles, Ryoji Noyori, K. Barry Sharpless
  • Fysiologi/Medisin: Leland H. Hartwell, Tim Hunt, Paul Nurse
• Polhemsprisen: Mats Leijon
• Steeleprisen: Leslie Greengard, Vladimir Rokhlin, Richard Stanley og Harry Kesten
• Turingprisen: Ole-Johan Dahl og Kristen Nygaard
• Wollastonmedaljen: Harry Blackmore Whittington

Døde

• 22. februar - Claude E Shannon, matematikar (fødd 1916)
• 28. mai - Francisco Varela, biolog og filosof (fødd 1946)
• 20. august - Fred Hoyle, astronom (fødd 1915)
• 2. september - Christiaan Barnard, lege (fødd 1922)
• 5. desember - Franco Rasetti, fysikar (fødd 1901)

Kjelder

• Denne artikkelen bygger på «Vitenskapsåret 2001» frå Wikipedia på bokmål, den 16. februar 2012.