Det europeiske frihandelsforbundet (engelsk European Free Trade Association, forkorta EFTA) blei oppretta i 1960. I dag er Island, Liechtenstein, Noreg og Sveits medlemar, og generalsekretæren er Henri Gétaz.[1]

EFTA


Kart over noverande EFTA-medlemsland.
Skipa4. januar 1960
HovudkontorGenève
Nettstadhttps://www.efta.int

Soge endre

Det opphavlege grunnlaget for EFTA var Stockholmkonvensjonen som berre omhandla frihandel. Noreg og Sveits var med og skipa frihandelsforbundet saman med Storbritannia, Danmark, Sverige, Austerrike og Portugal. Den 21. juni 2001 underskreiv dei fire siste EFTA-landa Vaduzkonvensjonen som er grunnlaget for samarbeid på ei lang rekkje område. EFTA er inspirert av EU, men har i mindre grad eit inngripande samarbeid.

Organisering endre

EFTA har frihandelsavtaler mellom medlemslanda og andre statar, inkludert EU. Avtala mellom EFTA og EU vert kalla EØS, Sveits er likevel ikkje med i denne avtala.

Offisielt har EFTA berre eit organ. Det er Rådet som kjem saman på ministernivå to gonger i året, og på ambassadørnivå omtrent kvar fjortande dag. Alt som blir sagt i Rådet blir skrive ned ord for ord.

EFTA har likevel mange uformelle styringsorgan:

  • «Deputies» står for den verkelege styringa av arbeidet i Genève og kjem saman nesten dagleg når det er som mest travelt i førebuingar til ministermøta.
  • «Den faste komitéen» i Brussel har om lag dei same oppgåvene, men då i forhold til EU-samarbeidet.

EFTA-sekretariatet har ingen rett til å gjera vedtak. Det blir leia av ein generalsekretær. EFTA-domstolen er i motsetnad til EFTA ein internasjonal organisasjon. Domstolen har domsmyndigheit over Noreg, Island og Liechtenstein.

Medlemar endre

 
██ Noverande EFTA-statar██ Tidlegare medlemmar (no med i EU)██ Øvrige EU-medlemmar
Periode Land
1 19601973   Danmark
2 19601973   Storbritannia
3 19601986   Portugal
4 19601995   Sverige
5 19601995   Austerrike
6 19861995   Finland
7 1960   Noreg
8 1960   Sveits
9 1970   Island
10 1991   Liechtenstein

Internasjonale frihandelsavtaler[2] endre

Periode Land Merknad
19791986   Spania
19922004   Tsjekkoslovakia

(frå 1993   Tsjekkia og   Slovakia)
  Polen
  Romania

  Sveits stod utanfor denne bilaterale avtala
19932004   Ungarn
19932007   Bulgaria
19952004   Estland

  Latvia
  Litauen
  Slovenia

1991   Tyrkia
1992   Israel   Sveits står utanfor denne bilaterale avtala
1999   Palestina

  Marokko

2001   Mexico
2002   Kroatia

  Makedonia
  Jordan

2003   Singapore
2004   Chile
2005   Tunisia
2006   Sør-Korea
2007   Libanon

  Egypt

2008 Tollunionen i Det sørlege Afrika

(dei fem landa   Botswana,   Lesotho,
  Namibia,   Sør-Afrika og   Swaziland)

2009   Canada
2010   Colombia

Golfrådet
(dei seks landa   Dei sameinte arabiske emirata,
  Kuwait,   Bahrain,   Saudi-Arabia,
  Oman og   Qatar)
  Peru
  Ukraina

Generalsekretærar endre

Nr. Periode Namn Land
1. 19601965 Sir Frank Edward Figgures   Storbritannia
2. 19651972 Sir John Coulson   Storbritannia
3. 19721975 Bengt Rabaeus   Sverige
4. 19761981 Charles Müller   Sveits
5. 19811988 Per Kleppe   Noreg
6. 19881994 Georg Reisch   Austerrike
7. 19942000 Kjartan Jóhannsson   Island
8. 20002006 William Rossier   Sveits
9. 20062012 Kåre Bryn   Noreg
10. 20122018 Kristinn F. Árnason   Island
11. 2018 Henri Gétaz   Sveits

Kjelder endre