Grunnstoffet bor

grunnstoff med kjemisk symbol B og atomnummer 5

5	Beryllium ← Bor → Karbon
↑ B ↓ Al
	Heile tabellen

Generelle eigenskapar

Namn, kjemisk symbol,
atomnummer

Bor, B, 5

Gruppe, periode, blokk

13, 2, p

Tettleik, hardleik

2460 kg/m³, 9,3 (ikkje SI)

Svart

Atomeigenskapar

10,811 u (ikkje SI)

Atomradius (berekna)

85 (87) pm

Kovalent radius

82 pm

20 pm (ladning: +3)

van der Waals radius

(?) pm

Elektronkonfigurasjon

[He]2s²2p¹

Elektron per energinivå

2, 3

Oksidasjonstrinn (oksid)

+3 (svak syre)

Krystallstruktur

Rombisk

Fysiske eigenskapar

2349 K (2076°C)

4200 K (3927°C)

4,39 cm³/mol

Fordampingsvarme

507,8 kJ/mol

50,2 kJ/mol

0,348 Pa ved 2300 °C

16200 m/s ved 20 °C

Diverse eigenskapar

Elektronegativitet

2,04 (Paulings skala)

Spesifikk varmekapasitet

Elektrisk konduktivitet

10⁻¹⁰ MS/m

Termisk konduktivitet

Ioniseringspotensial

800,6 kJ/mol
2427,1 kJ/mol
3659,7 kJ/mol
25026 kJ/mol
32827 kJ/mol

Mest stabile isotopar

Iso- top	Naturleg førekomst	Halverings- tid (ikkje SI)	NM	NE MeV (ikkje SI)	NP

¹⁰B	19,9%	(stabilt)
¹¹B	80,1%	(stabilt)

SI-einingar og STP er brukt unntatt der det er avmerkt

Bor er eit grunnstoff med atomnummer 5 og kjemisk symbol B. Det er eit halvmetall i gruppe 13 i periodesystemet.

Særskilde kjenneteikn

Fleire allotrope former av bor, både amorfe og krystallinske er kjende.

Ein del borsambindingar, særleg hydrid har elektronunderskot. Det vil seia at det er færre elektron i bindinga enn det som må til for å oppfylla oktettregelen. Dette er mogleg fordi eit hydrogenatom kan danna ei bru mellom to boratom.

Bruk

Borsambindingar vert brukt i organisk syntese.

Historie

Bor vart oppdaga av Sir Humphrey Davy og Joseph-Louis Gay-Lussac i 1808, men borsambindingar har vore kjend lenge.

Kjemi

Boraks (Na₂B₄O₇) er ein viktig sambinding av bor.

Biologisk rolle

Bor kan vera nødvendig for plantar.

Tryggleik

Bor og borat er ikkje giftige, så spesiell handsaming er unødvendig. Nokre andre borsambindingar er giftige.

Sjå også

Bakgrunnsstoff

Webelements.com - bor
Denne kjemiartikkelen er ei spire. Du kan hjelpe Nynorsk Wikipedia gjennom å utvide han.

Henta frå «https://nn.wikipedia.org/w/index.php?title=Grunnstoffet_bor&oldid=2936691»