Overgjevinga i Perevolotsjna

Perevolotsjna Del av Den store nordiske krigen Kart som syner overgjevinga Raud=Russarar og blå=svenskar. Nedst til venstre, Karl XII kryssar Dnepr. Dato 11. juli 1709 Stad Perevolotsjna, i dagens Ukraina Resultat Ingen kamp, svensk kapitulasjon Partar Sverige Det russiske tsardømet Kommandantar Adam Ludwig Lewenhaupt  # Aleksander Mensjikov Styrkar 12 000 9 000 Tap Heile styrken teken som fangar

Den store nordiske krigen Slag 1. Tönning Narva (1700) Düna Erastfer Hummelshof Kliszów Pułtusk Jēkabpils Nöteborg Dorpat Poznań Narva (1704) Punitz Gemauerthof Warszawa Grodno Fraustadt Kalisz Holowczyn Malatitze Lesnaja Koniecpol Poltava Perevolotsjna Prut-felttoget Helsingborg Gadebusch 2. Tönning Bender Finland Pälkäne Storkyro Hangöudd Stralsund Dynekilen Fredriksten Den karolinske dødsmarsjen Ösel Stäket Ledsund Avtalar

Overgjevinga i Perevolotsjna var kapituleringa til nesten heile den svenske armeen den 11. juli 1709. Heile den ein gong så imponerande svenske armeen vart utsletta etter nederlaget i slaget ved Poltava og bana veg for russisk siger i sen store nordiske krigen.

Bakgrunn

For meir om dette emnet, sjå slaget ved Poltava.

Etter nederlaget i Poltava hadde Karl XII planar om å føre den svenske armen over Vorskla nær landsbyen Bjeliki, sør for Poltava og inn i området til tatarane. Morgonen etter slaget vart det ikkje gjeven ordre etter at dei drog frå Novo Sensjary, og marsjen heldt fram langs høgrebreidda av Vorskla. Det låg ein vadestad over elva nær Kisjenka, men ingen av offiserane oppdaga denne og styrken marsjerte vidare til Perevolotsjna fem kilometer lenger unna.

Overgjevinga

Ved Perevolotsjna fekk kong Karl sjansen til å styrte framom med ein styrke på 1500 mann til osmanske området av general Adam Ludwig Lewenhaupt og andre erfarne offiserar. Av årsakene til at kongen ønskte å krysse der var ønske om å raskt kom seg attende til Polen. I følgje planen til Karl, skulle Lewenhaupt følgje han over Dnepr, men generalen valde å bli verande attende å kommandere armeen. Karl gav Lewenhaupt ordre om å føre armeen over Vorskla og inn i det tatar-kontrollerte området, og han lovde å utføre denne ordren.

Morgonen den 1. juli kom general Mensjikov frå nord med ein russisk styrke på mindre enn 9 000 mann, hovudsakleg kavaleristar. Lewenhaupt ønskte ikkje kamp mot russarane, og etter eit møte og avstemming mellom dei høgare offiserane, valde armeen å kapitulere.

Følgjer for krigen

Overgjevinga medverka til den russiske sigeren i den store nordiske krigen. Svenskane hadde ikkje lenger ein arme på kontinentet og resten av Det svenske imperiet var nærast forsvarslaust. Russland var no på offensiven, medan Sverige var under hardt press for å få samla saman ein ny arme for å forsvare seg sjølv. General Lewenhaupt vart fengsla og døydde i russisk fangenskap i 1719. Kong Karl gjorde ingenting for å få han fri, men flykta til Bender i det som då var Det osmanske riket.

Kjelder

• Denne artikkelen bygger på «Surrender at Perevolochna» frå Wikipedia på engelsk, den 11. desember 2010.
  • Wikipedia på engelsk oppgav desse kjeldene:
• Nordisk familjebok, eit svensk leksikon frå mellom 1904 og 1926.