Wikipedia:Utvald artikkel

Snarvegar: WP:VA WP:UA

Utvald artikkel: det beste frå vår eigen wiki
- og eit skandinavisk samarbeid

Utvald artikkel er ein bolk på hovudsida som vert oppdatert ein gong i veka med dei første avsnitta frå ein utvald artikkel i lag med eit bilete. Alle artiklar som har ei viss lengd og ein illustrasjon kan verta utvald artikkel i ei veke. Nominering av nye kandidatar og diskusjon kan leggjast til på Wikipedia:Utvald artikkel/Kandidatar.

Dersom du ønskjer å føreslå ein særskild artikkel for ei særskild veke, kan du leggja inn eit forslag i kandidatkalenderen. Sjå årsarkivet for artiklar og diskusjonar, der du òg finn peikarar du kan leggja inn forslag eller artikkelsnuttar på.

Nynorsk Wikipedia har òg artiklar frå dei andre skandinaviske wikipediaene på framsida. Desse artiklane vert kopierte over frå våre nabospråk, på grunnlag av kva artikkel som er vald ut der.

Utvald artikkel

Utvald artikkel Kandidatar Kalender

---

Arkiv: Utvalde artiklar: 2004 – 2005 – 2006 – 2007 – 2008 – 2009 – 2010 – 2011 – 2012 – 2013 – 2014 – 2015 – 2016 – 2017 – 2018 – 2019 – 2020 – 2021 – 2022 – 2023 – 2024

Diskusjonar: 2007 – 2008 – 2009 – 2010 – 2011 – 2012 – 2013 – 2014 – 2015 – 2016 – 2017 – 2018 – 2019 – 2020 – 2021 – 2022 – 2023 – 2024

---

I dag er det fredag, 15. november 2024 – Oppdater sida

til da | til nb | til sv

Den noverande versjonen av denne bolken på hovudsida er om Mesozoikum : Mesozoikum eller jorda si mellomtid er ein av tre geologiske æraer i eonet fanerozoikum. Mesozoikum ligg mellom paleozoikum og kenozoikum og tyder «mellomdyra», frå den greske forstavinga meso-/μεσο- for «mellom» og zoon/ζωον som tyder «dyr» eller «levande vesen». Han vert ofte kalla «Krypdyra sin tidsalder», etter dinosaurane som dominerte dyrelivet i æraen. Kontinenta i mesozoikum dreiv sakte frå kvarandre etter å ha vore samla i saman og nærma seg den noverande konfigurasjonen. Kontinentaldrifta førte til artsdanning og andre viktige evolusjonsmessige utviklingslinjer. Klimaet var særleg varmt gjennom perioden og spelte ei viktig rolle for evolusjonen og mangfaldet til nye dyreartar. Mot slutten av æraen var i praksis det moderne dyrelivet på plass. Les meir … vis åleine — diskusjon — endre — dawiki — nowiki — svwiki

Bolken neste veke er om Jaguarundi: Jaguarundi (Herpailurus yagouaroundi), eller oterkatt, er eit kattedyr som høyrer heime i Amerika. Utbreiingsområdet strekkjer seg frå det sentrale Argentina i sør til det nordlege Mexico, gjennom Sentral- og over store delar av Sør-Amerika aust for Andesfjella. Jaguarundien er ein middels stor katt med slank kroppsbygging. Farga er einsarta med to fargemorfar, grå og raud. Han har ein langstrekt kropp, med relativt korte bein, eit lite, smalt hovud, små, runde øyre, ein kort snute og ein lang hale, som minner om mårdyr i desse samanhengane. Han er omtrent dobbelt så stor som ein huskatt (Felis catus), når nesten 36 cm skulderhøgd, og veg 3,5–7 kg. Les meir … vis åleine — diskusjon — endre — dawiki — nowiki — svwiki

Utvald bokmålsartikkel

Utvald bokmålsartikkel-arkiv: 2005 – 2006 – 2007 – 2008 – 2009 – 2010 – 2011 – 2012 – 2013 – 2014 – 2015 – 2016 – 2017 – 2018 – 2019 – 2020 – 2021 – 2022

hent frå nb

Den noverande versjonen av denne bolken på framsida er: Helene Stöcker (1869–1943) var en tysk kvinnesaksforkjemper, seksualreformator, pasifist og publisist. Stöcker var representant for den radikale, borgerlige kvinnebevegelse rundt 1900. Hun definerte en ny etikk («Neue Ethik»), som innebar retten til selvbestemmelse i ekteskapet, i kjærligheten og over egen kropp. Ved siden av sitt engasjement for kvinnelig stemmerett, grunnla hun i 1905 Bund für Mutterschutz («Forbundet for mødrebeskyttelse») som arbeidet for interessene til ugifte mødre og deres barn. Dermed grep hun også fatt i temaer som få snakket om, for eksempel retten til svangerskapsavbrudd og den rettslige stilling til barn født utenfor ekteskap. Fra første verdenskrig dreide hennes engasjement seg i retning av pasifismen. Hun sto sentralt i det tyske samfunnet mot slutten av 1920-årene, men emigrerte før nasjonalsosialistenes maktovertakelse. ► Les mer her. vis — nowiki — dawiki — svwiki

Versjonen av denne bolken på framsida neste veke er: Anita Augspurg (1857–1943) var Tysklands første kvinne med doktorgrad i jus. Hun arbeidet mot slutten av 1800-tallet for kvinners sosiale og politiske rettigheter. Stemmerett for kvinner var hennes fremste mål, og dette ble innført i Tyskland i 1918. Hun deltok i 1915 i grunnleggelsen av Internasjonal kvinneliga for fred og frihet, og fikk deretter publiserings- og taleforbud resten av krigstiden. Sammen med bl.a. sin livsledsager Lida Gustava Heymann, begjærte hun i 1923 forgjeves Adolf Hitler utvist fra Tyskland. Etter maktovertakelsen i 1933 ble hun oppført på en likvidasjonsliste. Hun levde deretter sammen med Heymann i eksil i Sveits, livet ut. ► Les mer her. vis — nowiki — dawiki — svwiki

Utvald dansk artikkel

Utvald dansk artikkel-arkiv: 2005 – 2006 – 2007 – 2008 – 2009 – 2010 – 2011 – 2012 – 2013 – 2014 – 2015 – 2016 – 2017 – 2018 – 2019 – 2020 – 2021 – 2022

hent frå da

Den noverande versjonen av denne bolken på framsida er: Bhutan er en indlandsstat i Himalaya beliggende mellem Indien og Kina. Bhutan har et areal på 38.394 km² og et befolkningstal på 787.424 indbyggere. Området har været buddhistisk siden 700-tallet og er nu det eneste land, hvor mahayanabuddhisme er statsreligionen. Bhutan som nation daterer sig tilbage til 1600-tallet, hvor en teokratisk ledelse etablerede sig som uafhængig af Tibet. Efter en periode i 1800-tallet, hvor briterne øvede indflydelse, blev Bhutan igen selvstændigt i begyndelsen af 1900-tallet og har været det siden. Bhutan er i mange henseender et tilbagestående land. Vejnettet er beskedent og kun i ringe udstrækning asfalteret. Retsvæsenet er primitivt. De vigtigste indkomstkilder stammer fra landbrug, skovbrug, turisme og salg af vandkraft til Indien. Også i udenrigspolitisk henseende er landet tilbagetrukkent. Landet støtter sig tæt op ad Indien som modvægt til et pres fra Folkerepublikken Kina. Hæren er beskeden. Landet har et folkevalgt parlament, men monarken spiller fortsat en betydelig rolle. Læs mere vis — dawiki — nowiki — svwiki

Versjonen av denne bolken på framsida neste veke er: Skuldelev-skibene er fem vikingeskibe fra 1000-tallet fundet i 1962 nord for Roskilde. I den sene vikingetid blev der etableret et system af spærringer i Roskilde Fjord, der gjorde det muligt at kontrollere søvejen til en af Danmarks største konge- og kirkebyer. Tre udtjente skibe blev slæbt ud til det smalleste sted ud for landsbyen Skuldelev, hvor de blev fyldt med sten og sænket i Peberrenden, den mest direkte rute til Roskilde. Efter tyve år blev spærringen forstærket med endnu to skibe. Der var dermed skabt et effektivt forsvar i fjorden. Skuldelev-skibene har givet et værdifuldt indblik i vikingernes skibe og skibsteknologi. De er nu udstillet på Vikingeskibsmuseet i Roskilde. Alle fem skibe er brugt som udgangspunkt for rekonstruktioner, som Vikingeskibsmuseet har udført. Læs mere vis — dawiki — nowiki — svwiki

Utvald svensk artikkel

Utvald svensk artikkel-arkiv: 2005 – 2006 – 2007 – 2008 – 2009 – 2010 – 2011 – 2012 – 2013 – 2014 – 2015 – 2016 – 2017 – 2018 – 2019 – 2020 – 2021 – 2022

Utvald svensk artikkel er vald ut mellom dei artiklane som er utvalde på svensk wikipedia denne veka: her.

Den noverande versjonen av denne bolken på framsida er: Tisdagsklubben var en svensk hemlig antinazistisk sammanslutning som grundades under andra världskriget av författaren Amelie Posse. Till klubbens verksamhetsområden hörde föreläsningar, diskussioner och påverkansarbete, men det främsta syftet var att förbereda för en motståndsrörelse vid en eventuell tysk ockupation. Många kända journalister, författare och politiker deltog i sammanslutningen. Gemensamt var att de alla var övertygade antinazister och kritiska till den dåvarande samlingsregeringens eftergiftspolitik gentemot Nazityskland, men i övrigt hade klubben en bred ideologisk bas med såväl socialistiska, liberala som konservativa medlemmar. Av taktiska skäl fick varken icke-nordiska utlänningar eller judar besöka mötena. Klubbens första möte hölls den 9 april 1940, samma dag som Tyskland ockuperade Danmark och anföll Norge. Klubben hölls hemlig på så sätt att allmänheten inte hade tillträde till mötena. Under hela dess existens var klubben övervakad av polisen och säkerhetstjänsten, och dess medlemmar avlyssnades och registrerades. Klubben var aktiv fram till april 1945, strax innan krigsslutet. Läs mer … vis — svwiki — dawiki — nowiki

Versjonen av denne bolken på framsida neste veke er: Sunset Season är den första EP:n av den amerikanska sångaren och låtskrivaren Conan Gray, utgiven 2018. Gray nådde berömmelse som en Youtube-profil där han vloggade om sin tonårstid, tecknade och spelade in covers av andra artister. Gray skrev och producerade låten "Idle Town", en berättelse om småstadslivet i Georgetown i Texas som blev viral på sociala medier och ledde till ett skivkontrakt med Republic. Sunset Season har beskrivits som tuggummipop, bedroom pop och indiepop. Texterna inspirerades till stor del av Grays uppväxt i den sömniga småstaden Georgetown och nostalgiska minnen med vänner på high school. Vissa låtar utforskar mörkare ämnen som mobbningen under uppväxten, framtidsångest samt bitterhet kring att som 18-åring ännu inte fått uppleva förälskelse. Vid lanseringen hyllades Sunset Season av musikjournalister som berömde texternas ärlighet samt produktionen. Några månader efter utgivningen hade EP:n i genomsnitt 2.5 miljoner streams på Spotify. Läs mer … vis — svwiki — dawiki — nowiki

Veke 48

Utvald nynorskartikkel	nnwiki	nowiki	dawiki	svwiki
Utvald bokmålsartikkel	nnwiki	nowiki	dawiki	svwiki
Utvald dansk artikkel	nnwiki	nowiki	dawiki	svwiki
Utvald svensk artikkel	nnwiki	nowiki	dawiki	svwiki

Veke 49

Utvald nynorskartikkel	nnwiki	nowiki	dawiki	svwiki
Utvald bokmålsartikkel	nnwiki	nowiki	dawiki	svwiki
Utvald dansk artikkel	nnwiki	nowiki	dawiki	svwiki
Utvald svensk artikkel	nnwiki	nowiki	dawiki	svwiki