Anders Jahres kulturpris

Anders Jahres Kulturpris er ein årleg utdelt pris som skal vera ei heiderspåskjøning for framifrå arbeid i fyrste hand for norsk kulturliv. Prisen har vorte delt ut sidan 1990. Kvart år vert det plukka ut ein eller to vinnarar som kvar får eit pengebeløp, eit diplom og ein statuett laga av Nils Aas. I 1996 vedtok ein å også dela ut Anders Jahres Pris for Yngre Kunstnere. Vinnaren av Anders Jahres Kulturpris vert beden om å peika ut ein yngre talentfull kunstnar til å motta Anders Jahres Pris for Yngre Kunstnere, til regel innan sitt eige verkefelt. Prisen vert delt ut av Anders Jahres Humanitære Stiftelse etter innstilling frå eit utval oppnemnd av stiftinga.

Frå 2017 har prisbeløpet vore 1,5 millionar kroner som ein fordeler til vinnarane.[1] Før dette var beløpet i fleire år på 1,2 millionar kroner som normalt blei fordelt med 500 000 kroner til kvar av de to vinnarane av hovudprisen og 100 000 kroner til kvar av dei to vinnarane av juniorprisen.

Prisvinnarar

endre
  • 1990
Asbjørn Aarnes for si litteraturforsking og formidling
Nils Aas, bilethoggar
  • 1991
Mariss Jansons, dirigent
  • 1992
Benny Motzfeldt, glaskunstnar og biletkunstnar
Halldis Moren Vesaas, lyrikar og gjendiktar
  • 1993
Robert Levin, pianist
Stein Mehren, lyrikar og samtidskritikar
  • 1994
Jakob Weidemann, biletkunstnar
  • 1995
Jan Garbarek, saksofonist
Ingrid Bjoner, songar
  • 1996
Liv Ullmann, scene- og filmkunstnar
— som utpeika juniorprisvinnar Gjertrud Jynge, skodespelar
  • 1997
Gordon Hølmebakk, skjønnlitterær kulturformidlar
— som utpeika juniorprisvinnar Cathrine Grøndahl, forfattar
Arne Nordheim, komponist
— som utpeika juniorprisvinnar Gisle Kverndokk, komponist
  • 1998
Bentein Baardson, scenekunstnar
— som utpeika juniorprisvinnar Herborg Kråkevik, artist
Bergljot Hobæk Haff, forfattar
— som utpeika juniorprisvinnar Nikolaj Frobenius, forfattar
  • 1999
Leif Ove Andsnes, pianist
Truls Mørk, cellist
Solveig Kringlebotn, sopran
  • 2000
Liv Dommersnes, skodespelar
— som utpeika juniorprisvinnar Andrea Bræin Hovig, skodespelar
Frans Widerberg, biletkunstnar
Per Enoksson, biletkunstnar
  • 2001
Knut Skram, songar
— som utpeika juniorprisvinnar Kari Postma Sundan, songar
Knut Ødegård, forfattar
— som utpeika juniorprisvinnar Steinar Opstad, lyrikar
  • 2002
Tone Vigeland, smykkekunstnar
— som utpeika juniorprisvinnar Synnøve Øyen, tekstilkunstnar
Jan Groth, biletkunstnar
— som utpeika juniorprisvinnar Tomas Ramberg, målar
  • 2003
Sverre Fehn, arkitekt
— som utpeika juniorprisvinnar Kjetil Trædal Thorsen, arkitekt
  • 2004
Ingvar Ambjørnsen, forfattar
— som utpeika juniorprisvinnar Bjarte Breiteig, forfattar
Geir Kjetsaa, formidlar av russisk litteratur
— som utpeika juniorprisvinnar Alexander Rybak, fiolinist
  • 2005
Jens Johannessen, målar
Håkon Bleken, målar
— juniorprisvinnar: Sverre Koren Bjertnæs, målar
— juniorprisvinnar: Christoffer Fjeldstad, målar
  • 2006
Jon Fosse, dramatikar
Svein Sturla Hungnes, skodespelar og regissør
Toralv Maurstad, skodespelar
  • 2007
Arve Tellefsen, fiolinist
Karin Krog, jazzsongar
— juniorprisvinnar: TrondheimSolistene
  • 2008
Peter Opsvik, designer
Ulla-Mari Brantenberg, glaskunstnar
— juniorprisvinnar: Daniel Rybakken, designer
— juniorprisvinnar: Tuva Gonsholt, glaskunstnar
  • 2009
Mari Boine, musikar
Espen Giljane, dansar
  • 2010
Soon Mi-Chung, bratsjist
Stephen Barratt-Due, fiolinist
Tom Sandberg, fotograf
— juniorprisvinnar: Barratt Dues juniororkester
— juniorprisvinnar: Unn Fahlstrøm, fotograf
  • 2011
Bård Breivik, bilethoggar
Kristian Blystad, bilethoggar
— juniorprisvinnar: Kristine Roald Sandøy, bilethoggar
— juniorprisvinnar: Signe Løvland Solberg, bilethoggar
  • 2012
Jan Erik Vold, forfattar
Kari og Kjell Risvik, omsetjarar
— juniorprisvinnar: Kaja Schjerven Mollerin, forfattar
— juniorprisvinnar: Cristina Gómez Baggethun, omsetjar
  • 2013
Lise Fjeldstad, skodespelar
Stefan Herheim, operaregissør
— juniorprisvinnar: Birgitte Larsen, skodespelar
— juniorprisvinnar: Sigrid Strøm Reibo, regissør[2]
  • 2014
Kari Nissen Brodtkorb, arkitekt
Vilhelm Christensen og Johanne Borthne, arkitektar
Kristin Jarmund, arkitekt
Grete Sofie Borud Nybakken, ballettdansar
  • 2015
Torill Kove, animasjonsfilmskapar
Izer Aliu, filmregissør
Leonard Rickhard, målar
Johanne Hestvold, biletkunstnar
  • 2016
DS «Hestmanden»||
Jon Michelet, skjønnlitterær forfattar
Guri Hjeltnes, faglitterær forfattar
Helge Jordal, skodespelar
Hallvard T. Bjørgum, folkemusikar
Knut Buen, hardingfelespelar
Kirsten Bråten Berg, folkesongar
Annbjørg Lien, hardingfelespelar
Hallgrim Hansegård, koreograf og folkedansar
Anne Grete Preus, musikar
Kari Bremnes, musikar
Ole Paus, musikar
— Heiderspris: Alf Cranner, musikar
Tor Åge Bringsværd, forfattar
Herbjørg Wassmo, forfattar
Lars Saabye Christensen, forfattar
  • 2020, delt ut i 2021 grunna koronapandemien[5]
Lise Davidsen, operasongar
Grete Pedersen, dirigent
Det Norske Solistkor
Elena Engelsen, bilethoggar
Håkon Gullvåg, målar

Kjelder

endre
  1. 1,0 1,1 «Kulturprisvinner: – Det forundrer meg at mange ikke kjenner til ordet Hardingfele». nrk.no. 5. juli 2017. Henta 7. juli 2017. 
  2. Nettsidene til Anders Jahres kulturpris, arkivert frå originalen 26. februar 2011, henta 9. januar 2014 
  3. «Anders Jahres hederspris til Alf Cranner». dagbladet.no. 4. september 2018. Henta 26. juni 2019. 
  4. «Folkekjære forfattere får Anders Jahres Kulturpris». nrk.no. 25. juni 2019. Henta 26. juni 2019. 
  5. 5,0 5,1 Vedeler, Linda Marie (2. juni 2021), «Skaparen av Tigeren på Jernbanetorget i Oslo har vunne pris for sin innsats som bilethoggar», NRK, henta 3. juni 2021