Radium

88 Francium ← Radium → Actinium Ba ↑ Ra ↓ Ubn Heile tabellen
Generelle eigenskapar
Namn, kjemisk symbol, atomnummer	Radium, Ra, 88
Kjemisk serie	Jordalkalimetall
Gruppe, periode, blokk	2, 7, s
Tettleik, hardleik	5500 kg/m3, (?) (ikkje SI)
Utsjånad	Sølvkvitt Radium
Atomeigenskapar
Atommasse	226,0254 u (ikkje SI)
Atomradius (berekna)	215 pm
Kovalent radius	145 pm
Ioneradius	143 pm (ladning: +2)
van der Waals radius	(?) pm
Elektronkonfigurasjon	[Rn]7s2
Elektron per energinivå	2, 8, 18, 32, 18, 8, 2
Oksidasjonstrinn (oksid)	+2 (sterk base)
Krystallstruktur	Kubisk romsentrert
Fysiske eigenskapar
Tilstandsform	Fast stoff
Smeltepunkt	973 K (700°C)
Kokepunkt	2010 K (1737°C)
Molart volum	41 cm3/mol
Fordampingsvarme	113 kJ/mol
Smeltevarme	8,5 kJ/mol
Damptrykk	100 000 Pa ved 1799 K
Ljodfart	(?) m/s ved °C
Diverse eigenskapar
Elektronegativitet	0,9 (Paulings skala)
Spesifikk varmekapasitet	27,1 J/(kg·K)
Elektrisk konduktivitet	1 MS/m
Termisk konduktivitet	18,6 W/(m·K)
Ioniseringspotensial	509,3 kJ/mol 979,0 kJ/mol
Mest stabile isotopar
Iso- top Naturleg førekomst Halverings- tid (ikkje SI) NM NE MeV (ikkje SI) NP 226Ra (spor) 1602 år α 4,871 222Rn 228Ra (kunstig) 6,7 år β− 0,046 228Ac
SI-einingar og STP er brukt unntatt der det er avmerkt

Radium er eit radioaktivt grunnstoff med kjemisk symbol Ra og atomnummer 88. Det høyrer til jordalkalimetalla i gruppe 2 i periodesystemet.

Eigenskapar

Radium kan sjå nesten heilt kvitt ut, men blir svartare om ein utset det for luft.

Ein finn små mengder av stoffet i uranførekomstar. Den mest stabile isotopen av stoffet er Ra-226, som har ei halveringstid på 1602 år og blir brote ned til radon.

Bruk

Ein bruker radium til å produsera radon til strålebehandling av kreft, noko som har gjeve namn til det norske Radiumhospitalet.

Stoffet er svakt sjølvlysande og vart derfor ei tid brukt til å måla visarar på klokker og måleinstrument. Dette slutta ein med på 1920-talet etter at meir enn hundre tidlegare målarar hadde døydd av å utsetjast for strålinga.

Blanda med beryllium gjer radium frå seg nøytron og kan brukast i fysikkeksperiment.

Sjå også

• Grunnstoffliste
• Isotoptabell
• Periodesystemet
  Denne kjemiartikkelen er ei spire. Du kan hjelpe Nynorsk Wikipedia gjennom å utvide han.