Nes kommune
- For andre tydingar av oppslagsordet, sjå Nes.
Nes kommune er ein kommune i Akershus fylke, som grensar i nord til Eidsvoll og Nord-Odal, i aust til Sør-Odal og Eidskog, i sør til Aurskog-Høland og Lillestrøm, og i vest til Ullensaker.
| Nes kommune | |||
| kommune | |||
 | |||
|
|||
| Land |  Noreg
| ||
|---|---|---|---|
| Fylke | Akershus | ||
| Adm.senter | Årnes | ||
| Areal | 640,77 km² | ||
| • land | 627,21 km² | ||
| • vatn | 13,56 km² | ||
| Folketal | 24 897 (1. januar 2025) | ||
| Målform | bokmål | ||
| Ordførar | Tove Nyhus (Frp) | ||
| Kommunenr. | 3228 | ||
 Nes kommune 60°07′51″N 11°29′21″E / 60.130833°N 11.489167°E | |||
 Kart som viser Nes kommune.
| |||
| Wikimedia Commons: Nes, Akershus | |||
| Nettstad: www.nes-ak.kommune.no | |||
Historie
endreTettstaden Vormsund var det opphavlege kommunesentret i Nes herad, men stasjonsbyen Årnes overtok gradvis etter at Kongsvingerbanen vart bygd. I dag finn ein rådhus og kommunesentrum i Årnes, som opphavlege var kapellani under det dåverande hovudsoknet Nes med sentrum ved Vormsund. I dag er Årnes prostesete for prosten i Østre Romerike prosti. Kampå i Fenstad, Brårud, Opakermoen og Skogrand i Skogbygda (Ingeborgrud) er mindre tettstader i nordre og austre del av kommunen og i sør og i aust ligg dei større byggjefelta Aulifeltet, Tomteråsen, Neskollen og tettstaden Haga. Svanfossen som regulerer Noregs største innsjø Mjøsa ligg i Fenstad. Årnes er framleis kjenneteikna som ein stasjonsby frå det 19. hundreåret, medan Nes hovudsokn er utprega med monumentalbygningar i og omkring Vormsund, bl.a Nes kyrkjeruinar, Nes kyrkje, Ullershov og Disen gardar.
Tusenårsstad
endreTusenårsstaden i Nes er Nes kyrkjeruinar på Vormsund, der Glomma og Vorma møter kvarandre. Kyrkja vart bygd på 1100-talet som ei av tre fylkeskyrkjer på Romerike. Ho ligg i dag i ruinar, men desse blir brukt til gudstenester, bryllaup og konsertar.
Attraksjonar
endre
- Nes kyrkjeruinar – sjå ovanfor
- Stein skole – også kjent som Eventyrskolen
- Funnefoss industriarbeidermuseum – det gamle tresliperiet med arbeidarbustader
- Arbeidersmåbruket Furuset – småbruk frå 1909, halde i stand slik det var den gongen
- Auli mølle – den gamle mølla på Auli er framleis i driftsklar stand
Andre attraksjonar
- Disen – prestegard for Nes prestegjeld.
- Gamle Hvam Museum – museum der ein finn den store gamle ærverdige garden Store Hvam med dei bygga som høyrer til
- Svanfoss sluse – sluse som ligg i Fenstad
Media
endreRaumnes er lokalavisa for Nes på Romerike og vert gjeven ut tre gonger i veka. Romerikes Blad og Glåmdalen har avdelningskontor på Årnes.
Kjende nesbuar
endre- Amund Maarud
- Sverre Myrli
- Åslaug Haga
- Torgeir Rebolledo Pedersen, poet som har vore i aksjonsgruppa Stuntpoetene
- Berit Mørdre (d. 2016)
- Jacob Jervell (d. 2014)
- Alf Tande-Petersen
- Geir Frigård
Kjelder
endre- Denne artikkelen bygger på «Nes i Akershus» frå Wikipedia på bokmål, den 11. mars 2005.
Denne artikkelen treng fleire referansar for verifikasjon. |
Bakgrunnsstoff
endre- Nes kommune Arkivert 2013-06-03 ved Wayback Machine. (Offisiell nettstad)