Jan Petersen
Jan Petersen (fødd 11. juni 1946) er ein norsk politikar frå Høgre, fødd i Oslo. Han voks opp i Oppegård i Akershus, der han var ordførar frå 1975 til 1981. Petersen var stortingsrepresentant frå 1981 til 2009, og partileiar i Høgre frå 1994 til 2004. Petersen var utanriksminister i Kjell Magne Bondevik si andre regjering frå 19. oktober 2001 til 17. oktober 2005. Han tok ikkje attval ved stortingsvalet 2009.[1][2] Petersen blei i statsråd den 9. januar 2009 utnemnd til ny norsk ambassadør til Austerrike.[3]
| Jan Petersen | |||
 Jan Petersen i 2009 | |||
| Fødd | 11. juni 1946 (78 år) Oslo | ||
|---|---|---|---|
| Statsborgar av | Noreg | ||
| Parti | Høgre | ||
| Yrke | politikar, jurist, diplomat | ||
| Utdanna ved | Universitetet i Oslo | ||
| Far | Kaare Petersen | ||
| Alle verv |
| ||
Karriere
endreTidleg karriere
endreJan Petersen sine foreldre var direktør Kaare Petersen (bror til Erling Petersen) og Elsa Olsen. Jan Petersen tok examen artium i 1965. Han var medlem av Oppegård kommunestyre frå 1967 til 1971, og også av formannskapet frå 1971 til 1975. Jan Petersen gifta seg med lektor Siri Andresen i 1971, men dette ekteskapet blei seinare oppløyst. Han var formann i Akershus Unge Høyre i 1969, og var formann i Unge Høgre frå 1971 til 1973. I 1973 var han også ferdig utdanna jurist. Han var førstesekretær i Forbrukarrådet i 1974, og konsulent i NORAD frå 1975 til 1978. Han var vararepresentant på Stortinget i perioden 1973–1977.
Heiltidspolitikar
endreJan Petersen har vore politikar på heiltid sidan 1975, først som ordførar i Oppegård frå 1975 til 1981. Han blei medlem av Høgre sitt sentralstyre i 1976, der han sidan har sete i heile den aktive politiske karrieren sin. Jan Petersen blei for første gong vald inn på Stortinget for Akershus i 1981. Han har vore medlem av styret for Den Norske Opera sidan 1983.
Partileiar og minister
endreJan Petersen tok i 1994 over som partileiar i Høgre etter Kaci Kullmann Five, og blei samtidig også Høgre sin parlamentariske leiar. Det første stortingsvalet som partileiar, stortingsvalet 1997, var å rekne som eit valnederlag. Thorbjørn Jagland sitt 36,9-ultimatum gjorde at Kjell Magne Bondevik si første regjering inntok regjeringskvartalet. Petersen og Høgre fekk ikkje vere med i denne regjeringa av Senterpartiet, slik Høgre blei ståande som eit støtteparti i Stortinget. Ved kommunevalet 1999 gjorde Høgre eit godt val. Høgre og Arbeiderpartiet felte i fellesskap Bondevik si regjering i eit kabinettsspørsmål om nye gasskraftverk i 2000. Mange så på stortingsvalet 2001 som ein stor revansje i høve til 1997, og Høgre sin statsministerkandidat Jan Petersen blei utanriksminister i Kjell Magne Bondevik si andre regjering.
Utanriksminister
endre
Jan Petersen fekk problemstillingane i kjølvatnet av terrorangrepet 11. september 2001 i USA i fanget, med mellom anna krav om strengare tryggingstiltak. Krigen i Irak starta i mars 2003, og Petersen gjekk imot USA og Storbritannia sin invasjon og også ei eventuell norsk deltaking. Det har seinare kome fram at dette ikkje skjedde utan komplikasjonar internt i regjeringa.[4] Jan Petersen gjekk av som partileiar i 2004, og dåverande kommunalminister Erna Solberg tok over. Som Noregs utanriksminister var Petersen formann i Ministerkomiteen i Europarådet då Noreg hadde formannskapet frå mai til november i 2004. Regjeringa gjekk av etter stortingsvalet 2005.
Avsluttar politikken
endrePetersen gjekk etter stortingsvalet 2005 tilbake som vanleg stortingsrepresentant. Han bytta komité, og blei leiar i Stortingets forsvarskomité. Same året blei han dessuten nestleiar i Den internasjonale demokratiske unionen. I mai 2008 gav han nominasjonskomiteen i Akershus Høgre beskjed om at han ikkje ønska attval til Stortinget. Petersen blei i statsråd den 9. januar 2009 utnemnd til ny norsk ambassadør til Austerrike, med base i hovudstaden Wien, og tiltredde då stortingsperioden gjekk ut i oktober 2009.[3]
Regjering
endreStortingskomitear
endre- 1981–1984 medlem i Kommunal- og miljøvernkomitéen
- 1981–1985 medlem i Den utvida utanriks- og konstitusjonskomitéen
- 1984–1985 medlem i Utanriks- og konstitusjonskomitéen
- 1985–1989 leiar i Utanriks- og konstitusjonskomitéen
- 1985–1989 leiar i Den utvida utanriks- og konstitusjonskomitéen
- 1985–1989 varamedlem i Valkomitéen
- 1989–1993 nestleiar i Utanriks- og konstitusjonskomitéen
- 1993–1997 nestleiar i Utanrikskomitéen
- 1997–2001 nestleiar i Utanrikskomitéen
- 2005–2009 leiar i Forsvarskomitéen
Heider
endreJan Petersen blei i 2004 utnemnd til kommandør med stjerne av St. Olavs Orden.
Bibliografi
endre- Det nye Europa. Oslo 1990.
- Det nye Europa : grunnlagsdokument for debatt om utviklingen i Europa, saman med Anders C. Sjaastad og Helge Lund. Oslo 1990.
Fotnotar
endre- ↑ «Jan Petersen tar ikke gjenvalg». Nettavisen. 14. mai 2008. Henta 12. mai 2009.
- ↑ «Høyres landsmøte takker Petersen og Lønning». Riks24. 9. mai 2008. Henta 12. mai 2009.[daud lenkje]
- ↑ 3,0 3,1 «Jan Petersen ny ambassadør i Wien». Dagbladet. 9. januar 2009. Henta 12. mai 2009.
- ↑ «Irak-krigen skapte krise i regjeringen». Aftenposten. 19. mars 2008. Henta 12. mai 2009.
Bakgrunnsstoff
endre- Jan Petersen hos Stortinget
- Jan Petersen hos Norsk biografisk leksikon
- Jan Petersen Arkivert 2009-09-11 ved Wayback Machine. hos Høgre
- Heimeside