Arsen

33 Germanium ← Arsen → Selen P ↑ As ↓ Sb Heile tabellen
Generelle eigenskapar
Namn, kjemisk symbol, atomnummer	Arsen, As, 33
Kjemisk serie	Halvmetall
Gruppe, periode, blokk	15, 4, p
Tettleik, hardleik	5727 kg/m3, 3,5 (ikkje SI)
Utsjånad	Metallgrått
Atomeigenskapar
Atommasse	74,92160 u (ikkje SI)
Atomradius (berekna)	115 (114) pm
Kovalent radius	119 pm
Ioneradius	58 pm (ladning: +3)
van der Waals radius	185 pm
Elektronkonfigurasjon	[Ar]$3d^{10}4s^{2}4p^{3}$
Elektron per energinivå	2, 8, 18, 5
Oksidasjonstrinn (oksid)	−3, +3, +5 (svak syre)
Krystallstruktur	Rombisk
Fysiske eigenskapar
Tilstandsform	Fast stoff
Smeltepunkt	1090 K (817°C)
Kokepunkt	subl. 887 K (614°C)
Molart volum	13,08 cm3/mol
Fordampingsvarme	34,76 kJ/mol
Smeltevarme	24,44 kJ/mol
Damptrykk	100 000 Pa ved 874 K
Ljodfart	(?) m/s ved °C
Diverse eigenskapar
Elektronegativitet	2,18 (Paulings skala)
Spesifikk varmekapasitet	24,64 J/(kg·K)
Elektrisk konduktivitet	3,45 MS/m
Termisk konduktivitet	50,2 W/(m·K)
Ioniseringspotensial	947 kJ/mol  1 798 kJ/mol  2 735 kJ/mol  4 837 kJ/mol  6 043 kJ/mol 12 310 kJ/mol
Mest stabile isotopar
Iso- top Naturleg førekomst Halverings- tid (ikkje SI) NM NE MeV (ikkje SI) NP 73As (kunstig) 80,3 døgn ε (?) 73Ge 74As (kunstig) 17,78 døgn ε β+ β− (?) 0,941 1,35; 0,717 74Ge 74Ge 74Se 75As 100% (stabilt)
SI-einingar og STP er brukt unntatt der det er avmerkt

Arsen er eit grunnstoff med kjemisk symbol As og atomnummer 33. Det er eit halvmetall i gruppe 15 i periodesystemet.

Arsen, og særleg visse arsensambindingar, er giftig. Nokre stader i verda er grunnvatn forureina av arsen. I svært store mengder kan inntak av arsen vera dødeleg.

Viktige sambindingar

• Arsen(III)oksid eller arsenikk (As₄O₆)
• Arsin (AsH₃)

Sjå også

• Arsenikk og gamle kniplingar (skodespel)
• Periodesystemet
• Grunnstoffliste
• Isotoptabell

Bakgrunnsstoff

• Om arsen Arkivert 2005-02-04 ved Wayback Machine.
• Miljøstatus i Norge om arsen Arkivert 2005-12-03 ved Wayback Machine.
• Bellona om arsen Arkivert 2005-02-18 ved Wayback Machine.
  Denne kjemiartikkelen er ei spire. Du kan hjelpe Nynorsk Wikipedia gjennom å utvide han.