Øyar i Ytre Hebridane

Wikimedia-listeartikkel

Ytre Hebridane er ei øygruppe med meir enn 100 øyar og skjer, om lag 70 km vest for det skotske fastlandet. Det er 15 busette øya i denne øygruppa, som òg vert kalla Dei vestlege øyane eller Vestøyane, og i eldre tider Long Isle (skotsk-gælisk An t-Eilean Fada).

Hebridane. Dei ytre Hebridane (i oransje) ligg vest for Indre Hebridane, som ligg nærare det skotske fastlandet i aust.
Hamna i Stornoway

Lewis og Harris er den største øya i Skottland og den tredje største av Dei britiske øyane etter Storbritannia og Irland.[1] Ho omfattar Lewis i nord og Harris i sør, som begge ofte vert omtalte som eigne øyar, sjølv om dei heng saman. Den største busetanden på Lewis og i Ytre Hebridane er Stornoway.


Ruinane av Dun Carloway, ein broch frå jernalderen
TO kongar og to dronningar frå Lewis-sjakkbrikkene
Vår frue av øyane på South Uist
Amhuinnsuidhe CastleHarris

Busette øyar

endre

Dei busette øyane i Ytre Hebridane har totalt 26 502 innbyggjarar etter folketeljinga i 2001, og Lewis er den 13. mest folkerike øya i Dei britiske øyane.

Øy Gælisk namn Norrønt namn Gruppe Areal (ha)[2] Folketal[3] Høgaste punkt[4] Høgd (moh)
Baleshare Baile Sear - Uists og Benbecula 000000000000910.0000000000910 000000000000049.000000000049 000000000000012.000000000012
Barra Barraigh - Barra 000000000005875.00000000005 875 000000000001078.00000000001 078 Heaval 000000000000383.0000000000383
Benbecula Beinn nam Fadhla - Uists og Benbecula 000000000008203.00000000008 203 000000000001219.00000000001 219 Ruaval 000000000000124.0000000000124
Berneray Beàrnaraigh Bjarnarey Uists og Benbecula 000000000001010.00000000001 010 000000000000136.0000000000136 Beinn Shleibhe 000000000000093.000000000093
Eriskay Eirisgeigh Eiriksey Uists og Benbecula 000000000000703.0000000000703 000000000000133.0000000000133 Ben Scrien 000000000000185.0000000000185
Flodaigh Flodaigh Flotey Uists og Benbecula 000000000000145.0000000000145 000000000000011.000000000011 000000000000020.000000000020
Fraoch-eilean Fraoch-eilean - Uists og Benbecula kring 30 ? Cnoc Mor 000000000000011.000000000011
Great Bernera Beàrnaraigh Mòr Bjarnarey Mikla Lewis (Loch Ròg) 000000000002122.00000000002 122 000000000000233.0000000000233 000000000000087.000000000087
Grimsay Griomasaigh Grimsey Uists og Benbecula 000000000000833.0000000000833 000000000000201.0000000000201 000000000000022.000000000022
Grimsay Griomasaigh Grimsey Uists og Benbecula 000000000000117.0000000000117 000000000000019.000000000019 000000000000020.000000000020
Lewis og Harris Leòdhas agus na Hearadh[5] Ljoðahús ok Herad Lewis og Harris 000000000217898.0000000000217 898 000000000019918.000000000019 918 Clisham 000000000000799.0000000000799
North Uist Uibhist a Tuath Nordra Ívist Uists og Benbecula 000000000030305.000000000030 305 000000000001271.00000000001 271 Eaval 000000000001138.00000000001 138
Scalpay Sgalpaigh na Hearadh - Harris 000000000000653.0000000000653 000000000000322.0000000000322 Beinn Scorabhaig 000000000000104.0000000000104
South Uist Uibhist a Deas Sudra Ívist Uists og Benbecula 000000000032026.000000000032 026 000000000001818.00000000001 818 Beinn Mhòr 000000000000620.0000000000620
Vatersay Bhatarsaigh Vatarsey Barra 000000000000960.0000000000960 000000000000094.000000000094 Theiseabhal Mòr 000000000000190.0000000000190

Busetnadslause øyar

endre
 
Eit fyr på toppen av klippene ved Sloc na Bèiste på Barra Head
 
Boreray på North Uist
 
Cnoc Bhàrr på Ceann Iar er det høgaste punktet på Monach Islands, berre 19 moh. Ein kan sjå Shillay i bakgrunnen.
 
Ruinar av eit gammalt skulehus på Mingulay
 
Hintinish Bay på Hellisay om sommaren
 
Barra frå verdsrommet. Eriskay ligg i nord, på toppen av bilete, med Faray, Fuday, Orosay, Gighay og Hellisay lenger sør i Sound of Barra. Sandray og Vatersay ligg sør for sjølve Barra.
 
Flodday, Lingeigh og Pabbay frå Vatersay
 
Orosay frå lufta med Gighay og Hellisay bakom.

Dette er ei liste over øyane som har eit areal større enn 25 hektar. Dei fleste av desse øyane var busette ein eller annan gong sidan steinalderen.

Øy Gælisk namn Norrønt namn Gruppe Areal (ha)[6] Sist busett Høgaste punkt[4] Høgd (moh)
Barra Head eller Berneray Beàrnaraigh Cheann Bharraigh/ Beàrnaraigh an Easbaig Bjarnarey Barra Isles 000000000000204.0000000000204 1980 Sotan 000000000000193.0000000000193
Boreray Boraraigh Borgarey North Uist 000000000000198.0000000000198 1960s Mullach Mòr 000000000000056.000000000056
Ceabhaigh Ceabhaigh - Lewis (Loch Ròg) kring 25 Ukjend 000000000000020.000000000020
Ceallasaigh Beag Ceallasaigh Beag Keldasey Litla Sound of Harris Ukjend
Ceallasaigh Mòr Ceallasaigh Mòr Keldasey Mikla Sound of Harris 000000000000044.000000000044 Ukjend 000000000000010.000000000010
Ceann Ear An Ceann Ear Eystri Heisker Monach Islands 000000000000203.0000000000203 1931–33 000000000000017.000000000017
Ceann Iar An Ceann Iar Vestri Heisker Monach Islands 000000000000154.0000000000154 1931–33 Cnoc Bharr 000000000000019.000000000019
Eilean Chaluim Chille Eilean Chaluim Chille - Lewis (Loch Erisorterbar) 000000000000085.000000000085 Før 1500-talet Creag Mhor 000000000000043.000000000043
Eilean Chearstaidh Eilean Chearstaigh Hjǫrtey Lewis (Loch Ròg) 000000000000077.000000000077 Inga folketeljing finst 000000000000037.000000000037
Eileanan Iasgaich Eileanan Iasgaich - South Uist 000000000000050.000000000050 Inga folketeljing finst 000000000000020.000000000020
Eilean Liubhaird Eilean Liubhaird - Lewis (Loch Sealg) 000000000000125.0000000000125 Tidleg 1800-talet 000000000000076.000000000076
Eilean Mhealasta Eilean Mhealasta Meðalstadey Lewis (Park) 000000000000124.0000000000124 1823 Cnoc Àrd 000000000000077.000000000077
Eilean Mhuire Eilean Mhuire - Shiant Isles kring 25 1800-talet 000000000000090.000000000090
Ensay Easaigh - Sound of Harris 000000000000186.0000000000186 1971 000000000000049.000000000049
Fiaraidh Fiaraigh - Sound of Barra 000000000000041.000000000041 Ikkje spor etter busetnad 000000000000030.000000000030
Flodaigh Flodaigh Flotey Lewis (Loch Ròg) kring 30 1827 000000000000048.000000000048
Flodaigh Mòr Flodaigh Mòr Flotey Mikla North Uist 000000000000058.000000000058 Inga folketeljing finst 000000000000028.000000000028
Flodday Flodaigh Flotey Barra Isles 000000000000035.000000000035 Truleg aldri busett 000000000000043.000000000043
Flodday Flodaigh Flotey Sound of Barra 000000000000040.000000000040 1851 000000000000041.000000000041
Fuaigh Beag Fuaigh Beag Fuðey Litla Lewis (Loch Ròg) kring 30 1827 000000000000048.000000000048
Fuaigh Mòr Fuaigh Mòr Fuðey Mikla Lewis (Loch Ròg) 000000000000084.000000000084 1840-åra Mullach na Beinne 000000000000067.000000000067
Fuday Fuideigh Fuðey Sound of Barra 000000000000232.0000000000232 1901 Mullach Neacail 000000000000089.000000000089
Fuiay Fuidheigh - Sound of Barra 000000000000084.000000000084 Midten av 1800-talet 000000000000107.0000000000107
Garbh Eilean Garbh Eilean - Shiant Isles 000000000000143.0000000000143 1901 Mullach Buidhe 000000000000160.0000000000160
Gighay Gioghaigh Gyðaey Sound of Barra 000000000000096.000000000096 3&503&1801&1 801 Mullach a' Chàrnain 000000000000095.000000000095
Hellisay Theiliseigh Hellisey Sound of Barra 000000000000142.0000000000142 1890 Beinn a' Chàrnain 000000000000072.000000000072
Hermetray Theàrnatraigh Hermunðarey Sound of Harris 000000000000072.000000000072 1840-åra Compass Knoll 000000000000035.000000000035
Killegray Ceileagraigh Kjallarey Sound of Harris 000000000000176.0000000000176 1970-åra 000000000000045.000000000045
Kirkibost Eilean Chirceboist Kirkibost North Uist 000000000000205.0000000000205 Ukjend 000000000000010.000000000010
Lingeigh Lingeigh Lingey Barra Isles 000000000000027.000000000027 Truleg aldri busett 000000000000083.000000000083
Little Bernera Beàrnaraigh Beag Bjarnarey Litla Lewis (Loch Ròg) 000000000000138.0000000000138 1861 Tordal 000000000000041.000000000041
Mingulay Miùghalaigh Mikiley Barra Isles 000000000000640.0000000000640 1912 Càrnan 000000000000273.0000000000273
Muldoanich Maol Dòmhnaich - Barra Isles 000000000000078.000000000078 Folketeljing finst ikkje Maol Dòmhnaich 000000000000153.0000000000153
Orosay Orasaigh Örfirisey Sound of Barra kring 30[7] Ukjend 000000000000038.000000000038
Oronsay Orasaigh Örfirisey North Uist 000000000000085.000000000085 1800-talet 000000000000025.000000000025
Pabbay Pabaigh Papey Barra Isles 000000000000250.0000000000250 1911–20 An Tobha 000000000000171.0000000000171
Pabbay Pabaigh Papey Harris 000000000000820.0000000000820 1970-åra Beinn a' Chàrnain 000000000000196.0000000000196
Pabaigh Mòr Pabaigh Mòr Papey Mikla Lewis (Loch Ròg) 000000000000101.0000000000101 1827 Beinn Mhòr 000000000000068.000000000068
Ronay Rònaigh Hrauney North Uist 000000000000563.0000000000563 1920-åra Beinn á Charnain 000000000000115.0000000000115
Sandray Sanndraigh Sandurey Barra Isles 000000000000385.0000000000385 1934 Carn Ghaltair 000000000000207.0000000000207
Scarp An Sgarp Skarpa Harris 000000000001045.00000000001 045 1971 Sròn Romul 000000000000308.0000000000308
Seaforth Island Eilean Shìophoirt Múli Lewis (Loch Seaforth) 000000000000273.0000000000273 Busetnad aldri påvist 000000000000217.0000000000217
Sgeotasaigh Sgeotasaigh Skotsey Harris (East Loch Tarbert) 000000000000049.000000000049 1921 000000000000057.000000000057
Sibhinis Sibhinis Heisker Monach Islands 000000000000028.000000000028 Ukjend 000000000000015.000000000015
Shillay Siolaigh Selarey North Uist 000000000000047.000000000047 Ingen spor etter busetnad 000000000000079.000000000079
Soay Mor Sòdhaigh Mòr - Harris 000000000000045.000000000045 1890-åra 000000000000037.000000000037
Stromay Stròmaigh Straumey Sound of Harris kring 50 Ukjend 000000000000016.000000000016
Stockinish Island Eilean Stocainis - Harris 000000000000049.000000000049 Ingen spor etter busetnad 000000000000044.000000000044
Stuley Stulaigh Stuley South Uist 000000000000045.000000000045 1800-talet? 000000000000040.000000000040
Tahay Taghaigh Þakey Sound of Harris 000000000000053.000000000053 1850-åra 000000000000065.000000000065
Taransay Tarasaigh Taransey Harris 000000000001475.00000000001 475 1974 Ben Raah 000000000000267.0000000000267
Vacsay Bhacsaidh Vágsey Lewis (Loch Ròg) 000000000000041.000000000041 1869 000000000000034.000000000034
Vallay Bhàlaigh - North Uist 000000000000260.0000000000260 1800-talet? Ceann Uachdarach 000000000000038.000000000038
Wiay Fuidheigh - Benbecula 000000000000375.0000000000375 1901 Beinn a' Tuath 000000000000102.0000000000102

Mindre øygrupper

endre

Det ligg fleire mindre øygrupper innanfor Ytre Hebridane. Av desse finn ein:

Namn Plassering
Barra Isles (eller Bishop's Isles) South of Barra
Flannan Isles 32 km vest for Lewis
Monach Islands 9 km vest for North Uist
Shiant Isles 7 km søraust for Harris
St Kilda 64 km vest-nordvest for North Uist



Sjå òg

endre

Kjelder

endre
  1. Haswell-Smith (2004) s. 262.
  2. Haswell-Smith (2004) s. 206.
  3. General Register Office for Scotland (2003).
  4. 4,0 4,1 Haswell-Smith (2004) og kart frå Ordnance Survey.
  5. Thompson (1968) s. 13.
  6. Haswell-Smith (2004) og kart frå Ordnance Survey.
  7. "Get-a-map". Ordnance Survey.