Tallinn

	Tallinn
	hovudstad
Flagg	Symbol
Land	Estland
Maakond	Harju
Areal	159,37 km²
Folketal	457 572 (1. januar 2024)
Først nemnt i	1154
	; Tallinn; 59°26′14″N 24°44′42″E / 59.437222222222°N 24.745°E
	Wikimedia Commons: Tallinn

Tallinn (eldre Lindanäs; tysk og tidlegare svensk Reval ) er hovudstaden og den største byen i Estland med eit folketal omkring 460 000. Byen ligg heilt nord i landet ved Finskebukta. Namnet på estisk språk er ei samandraging av Taani linn, noko som tyder «danskeborga» eller «den danske byen». Reval er det tradisjonelle tyske og svenske namnet, men etter kvart er Tallinn mest bruka. I samband med andre verdskrigen vart svenskane og tyskarane tvinga til å flytta ut av landet. Andre historiske namn er mellom anna Koluvan, Lindanise, Lindanisa (Lindanäs), Revalia, Revel, Reveln, Räffle og Tallin.

Gamlebyen i Tallinn vart i 1997 teken med på verdsarvlista til UNESCO.

Namn

Namnet «Tallinn(a)» har bakgrunn i estisk, men den opphavlege tydinga til ordet er debattert. Den mest brukte forklaringa er at ordet stammar frå Taani-linn(a), som på estisk tyder Danskebyen. Men ordet kan òg kome av tali-linna (Vinterbyen) eller talu-linna (Husbyen).

Endinga -linna tydde, likt -burg på tysk og -grad på slavisk, opphavleg festning, men er i dag brukt som ending i bynamn.

Tallinna avløyste det tidlegare offisielle tyske namnet Reval i 1918, då Estland fekk sjølvstende frå Russland. I byrjinga på 1920-åra vart namnet på byen endra frå Tallinna til Tallinn.

Historiske namn

Det tyske og svenske namnet Reval (Latin: Revalia, gammalsvensk: Räffle) oppstod på 1200-talet ut frå det estiske fylket Rävala. Andre kjende historiske namn på Tallinn er Lindanise (sjå slaget ved Lyndanisse), Lyndanisse på dansk, Lindanäs på svensk, på gammalt austslavisk, Kesoniemi på finsk og Kolyvan (Колывань) og Ledenets på gammalt austslavisk.

Legenda bak namnet Reval

Eit av mange forsvarstårn i Tallinns bymur

Foto: A. Savin

Eitt av forsvarstårna i bymuren som går rundt gamlebyen i Tallinn heiter Kiek in de Kök (lågtysk for Ein kik inn på kjøkkenet). På tårnveggen er det ein skulptur som skildrar ei hjortejakt på Toompea (Domberg), og i følgje legenda var det denne hjortejakta som gav namn til Reval.

Den danske kong Valdemar II var på hjortejakt på Toompea då han fekk auge på ein kronhjort. Kongen likte dyret og gav ordre om at det skulle fangast levande. Uheldigvis for kongen stakk hjorten av og ramla ned frå ein klippe og brekte nakken. På tysk tyder Reh-fall hjortefall. Namnet Reval er ifølgje legenda utleia av Reh-fall.

Historikarane trur ikkje på legenda - dei kan fortelje at namnet Revel kjem frå det gamle estiske fylkesnamnet Revalia. Det finst mange nedteikningar av namnet Reval frå tida før den danske kongen første gong vitja Estland i 1219.

Historie

Sørkysten av Finskebukta har truleg vore busett av stammer som snakka austersjøfinsk frå omkring 1000-talet fvt..

I 1154 førte den arabiske kartografen al-Idrisi Tallinn inn på eit verdskart som han teikna på oppdrag frå kong Roger II av Sicilia.

Slaget ved Lyndanisse og påfølgjande dansk styre

Tallinns store våpenskjold, som stammar frå Valdemar II.

Som ei viktig hamn for handel mellom Russland og Skandinavia vart Tallinn sentral i ekspansjonsplanane til Den tyske riddarordenen og Danmark under Dei nordlege krosstoga på byrjinga av 1200-talet. På denne tida vart kristendommen innført i Estland.

Etter å ha samla ein særs stor hær drog kong Valdemar II av Danmark mot Estland med 1 500 langskip i eit krosstog mot det danskane såg på som dei heidenske estlendarane. Flåten nådde den nordlege provinsen Revele i Estland i byrjinga av juni 1219. Med i flåten var, utover kongen, erkebiskop Anders Sunesen og biskop Theoderik av Estland. I hæren var òg fleire av kongen sine vasallar, tyskarar under grev Albert og sorbarar under Vitslav I av Rügen.

Krossfararane slo seg ned ved Lyndanisse (i dag Tallinn) og byrja å byggje ei borg, «Castrum danorum», som seinare på estisk vart kalla Tallinn, danskeborga. Under bygginga av borga kom fleire estiske forhandlarar på vitjing for å trekke ut tida, medan dei sjølve samla hæren sin.

Dannebrog fell ned frå himmelen under slaget ved Lyndanisse

Kvelden 15. juni 1219 gjekk estlendarane til åtak på danskane og deira allierte frå fem kantar, i det som i dag er kjend som slaget ved Lyndanisse. Biskop Theoderik vart drepen av estlendarane som trudde dei hadde drepe kongen. Alt tydde på eit katastrofalt nederlag for krossfararane, men sorbarane vart ikkje oppdaga av den estiske åtaksstyrken. Vitslav gjennomførte eit raskt motåtak som stansa den estiske framrykkinga. Dette gav resten av krossfararane tid til å samle seg og omgruppere før dei i fellesskap klarte å drive den estiske hæren på flukt. Tallinn og store delar av det som i dag er Estland vart etter dette underlagt Danmark.

Ifølgje segna knelte erkebiskop Anders Sunesen i bønn på ein bakketopp under slaget. Når han strekte armane mot himmelen, rykte danskane fram, når han vart trøytt og tok armane ned att, trekte dei seg attende. Hjelparar kom til for å støtte den gamle erkebiskopen sine armar. Då kampen var på sitt mest intense, sende Gud hjelp i form av eit flagg som fall ned frå himmelen. Flagget var raudt med ein kvit kross. Dette oppmuntra dei danske soldatane ytterlegare og dei vann ein stor siger. Kong Valdemar kunngjorde at det krossflagget som gav danskane sigeren heretter skulle vere det danske flagget, i dag kjend som Dannebrog.

På 1200-talet tillét den danske kongen bystyret i Reval (som byen den gongen heitte) å nytte det personlege våpenskjold hans, tre blå løver med kroner på gyllen bakgrunn.

Hansaforbundet og tysk dominans

I byen vart det stort sett snakka tysk, og tysk var det offisielle språket, men estisk kultur vart teken vare på, fortrinnsvis av bønder utanfor bymurane. Frå 1285 var byen medlem av Hansaen, ein handelsorganisasjon med utspring i den tyske byen Lübeck på 1200-talet.

I 1343 var det eit opprør mot kyrkja, og danskane selde Tallinn saman med sine andre fastlandseigedomar i Nord-Estland til Den tyske riddarordenen. Dette innleia ein langvarig tysk dominans.

Etter den livlandske krigen mellom Russland, Polen og Sverige, kapitulerte Tallinn for Sverige i 1561. Byen vart verande svensk i nærare 200 år. Den svenske perioden vert av estlendarane omtalt som «den gode, gamle svensketida».

Den store nordiske krigen

Peter I av Russland erobra Tallinn frå svenskane i 1721. Måleri frå 1838 av Hippolyte Delaroche.

Dei svenske troppane stasjonert i Tallinn kapitulerte under Den store nordiske krigen og overgav byen til Russland under freden i Nystad 30. august 1721. Medan svenskane hadde søkt å avgrense påverknaden frå tyskarane, gjenoppretta den russiske tsaren Peter I alle dei tyske privilegia.

Estland får sjølvstende i 1918

Den 24. februar 1918 proklamerte Estland seg sjølvstendig med Tallinn som hovudstad, og det gamle våpenskjoldet frå Valdemar II si tid vart innført som statens nasjonalsymbol. Sjølvstendetida vart etterfølgt av ein tysk okkupasjon og ein frigjeringskrig mot Russland. Den 2. februar 1920 inngjekk Estland ein fredsavtale med Sovjetunionen i Tartu, der Russland for alltid lovde å godkjenne sjølvstendet til Estland.

Andre verdskrigen

Under den andre verdskrigen vart Estland først okkupert av Sovjetunionen i 1940-41, så av Tyskland 1941-44 og igjen av Sovjetunionen i 1944. Estland vart etter krigen var slutt annektert av Sovjetunionen og Tallinn vart hovudstad i den estiske sosialistiske sovjetrepublikk. Under sovjettida vart det gamle våpenskjoldet forbode, men det vart gjeninnført som nasjonalsymbol ved sjølvstendet i 1990.

Estland sitt sjølvstende i 1991

Songar av den estiske poeten Johann Voldemar Jannsen vart sunge under Den syngande revolusjonen. Songen hans Mu isamaa, mu õnn ja rõõm vart Estlands nasjonalsong både ved sjølvstendet i 1920 og 1991.

Estland har sidan 1869 arrangert nasjonale songfestivalar. Her kombinerer dei mange av dei estiske song- og musikktradisjonane med nasjonale songar. Songfestivalen har gjennom sin 130 år lange historie fungert som estisk nasjonal opposisjon mot tsarherredømet og sovjetstyret, feira estisk sjølvstende (1920-1940 og 1991-) og har vore ein arena for estisk nasjonalisme og songtradisjonar.

Den estiske lausrivingsprosessen frå Sovjetunionen vert kalla Den syngande revolusjonen, og den første protestperioden vart mellom anna utløyst av Tsjernobylulykka og sovjetiske planar om massiv utnytting av dei estiske fosforittfunna. Glasnost gjorde det mogeleg å vise ein fjernsynsserie som opna augo på folk for kva sovjetisk styre hadde tydd i form av rovdrift og forureining. Det oppstod ønske om å få kontroll over eigne ressursar.

Den syngande revolusjonen starta i samband med nattsongfestivalen i Tallinn sommaren 1988, då sovjetpatriotiske songar i løpet av natta vart bytta ut med forbodne songar med nasjonalt innhald. I september same året vart ein ny songfestival arrangert, og ytringsfridomen vart strekt enno meir. I 1990 song 30 000 korsongarar for 450 000 tilhøyrarar i parken Lauluväljak. Den syngande revolusjonen varte i fire år, til Estland oppnådde sjølvstende i 1991.

Tallinn i dag

Utanom danske og tyske innslag, ber Tallinn òg preg av at han har vore underlagt Sverige og Russland. Tsaren bygde m.a. Alexander Nevskij-katedralen, til minne om ein person som estlendarane ser på som ein undertrykker.

I dag utgjer Tallinn eit dynamisk vekstsenter i Austersjøregionen, og byen har på mange måtar greidd omveltingane som følgde Sovjetunionens fall på ein relativt vellukka måte.

Politikk

Tallinn vert styrt etter ein parlamentarisk styringsmodell. Dette inneber at eit byråd (ei byregjering) står ansvarleg overfor bystyret, på same måte som ei regjering står ansvarleg overfor nasjonalforsamlinga. (Oslo og Trondheim vert styre etter same prinsipp).

Bystyret er det øvste organet i Tallinn og vert valt for fire år. Bystyret vert leia av ordføraren i Tallinn.

Byrådet er regjeringa i Tallinn og har sju medlemmer, byrådsleiaren og seks byrådar.

Administrative bydelar

Tallinn er inndelt i åtte administrative bydelar (estisk linnaosad, eital linnaosa).

Mustamäe vest i byen er eit høghusområde, hovudsakleg bygd i sovjettida. Den tekniske høgskulen og ei veksande teknologipark ligg i bydelen.

Pirita heilt i aust er eit fritids- og villaområde. Her ligg gjestehamna i byen, den største badestranda, den botaniske hagen og fleire parkar. Elva Pirita jõgi, som er den største i området, går gjennom bydelen

Bydel	Areal	Folketak
Haabersti	18,6 km²	35 000
Kesklinn	28,0 km²	34 985
Kristiine	9,4 km²	27 531
Lasnamäe	30,0 km²	108 644
Mustamäe	8,0 km²	62 219
Nõmme	28,0 km²	35 043
Pirita	18,7 km²	8 507
Põhja-Tallinn	17,3 km²	52 573

Folketalsutvikling

Rådhuset i Tallinn (Raekoda)

Tallinn har om lag 400 000 innbyggjarar.

År	Folketal (registrert)
1372	3 250
1772	6 954
1816	12 000
1834	15 300
1851	24 000
1881	45 900
1897	58 800
1925	119 800
1959	283 071
1989	478 974
1996	427 500
2000	340 000
2007	399 096

I følgje Eurostat, EU sitt statistikkbyrå, er Tallinn den hovudstaden i unionen som har den største delen av ikkje-EU-borgarar. 27,8 % av innbyggjarane kjem frå land utanfor EU, dette skuldast hovudsakleg immigrasjon frå andre sovjetrepublikkar under den sovjetiske perioden (1944-1991). Mange av desse immigrantane og etterkomarane deira kvalifiserer ikkje til estisk statsborgarskap.

Ifølgje Estland sitt offisielle statistikkbyrå utgjer estlendarar 53,7 % av folketalet i Tallinn i 2006, medan etniske russarar utgjer 36,5 %.

Geografi

Kart over Estland med Tallinn si plassering på den sentrale nordkysten.

Tallinn ligg på sørsida av Finskebukta i det nordlege sentrale Estland.

Tallinn sin største innsjø er Ülemistesjøen (9,6 km²), og er den største drikkevasskjelda i byen. Harkusjøen er den nest største innsjøen i Tallinn og er på 1,6 km². Ulikt mange andre byar, er den einaste viktige elva i Tallinn kommune i Pirita, som er ein forstad til byen

Tallinn sitt høgaste punkt er 64 moh og ligg i Nõmme, i den sørvestlege delen av byen.

Kystlinja er 46 km og omfattar tre halvøyar: Kopli, Paljassaare og Kakumäe.

Økonomi

I tillegg til å vere den største hamna og hovudstad i landet, har Tallinn hatt ein positiv utvikling innanfor informasjonsteknologibransjen (IT). Den 13. desember 2005 karakteriserer den amerikanske avisa The New York Times Estland og Tallinn som «eit slags Silicon Valley i Baltikum». Skype er eit at dei mest kjende IT-bedriftene som held til i byen. Mange av byen sine IT-bedrifter held til i det tidlegare sovjetiske Institutt for kybernetikk, eit institutt som har fått mykje av æra for Estland sin framgang innan IT.

Andre viktige næringsvegar i Tallinn er tekstil- og matindustri, samt service- og offentleg sektor.

Demografi

Som følgje av den sovjetiske okkupasjonen etter den andre verdskrigen og ein målretta russisk koloniseringspolitikk, utgjer russarar i dag ein svært stor del av folkesetnaden i byen.

Nasjonalitet	Andel
Estlendarar	53,7 %
Russarar	36,5 %
Ukrainarar	3,7 %
Kviterussarar	2,0 %
Andre	4,1 %

Religion

Dødedansen i Nikolaikyrkja i Tallinn av Bernt Notke

Religion	Andel
Protestantisme	30 %
Russisk-ortodoks	28 %
Katolisisme	3 %
Uspesifisert eller ikkje medlem av trussamfunn	39 %

Attraksjonar

Alexander Nevskij-katedralen.

Toompea Loss, den estiske parlamentsbygningen.

Toompea

For meir om dette emnet, sjå Toompea.

Toompea (Domberg) var tidlegare staden der Estland sine styresmakter hadde sitt sete. Først heldt biskopane til her, deretter Den tyske riddarordenen, deretter det baltisk-tyske adelskapet. Den estiske regjeringa held til her i dag, saman med mange ambassadar.

Hovudattraksjonane er:

Muren med bastionar
Den russisk-ortodokse Alexander Nevskij-katedralen. Katedralen vart bygd i perioden 1894–1900 da russifiseringa var på sitt høgaste, og er kalla opp etter ein russisk storfyrste som vann over svenskane i eit slag ved elva Neva i 1240. Under krossen i kuppelen er den islamske halvmånen, eit symbol på det ortodokse Russland sin siger over det islamske Tyrkia i 1878.
Den lutherske katedralen Toomkirik. Katedralen er Estland si lutherske hovudkyrkje og er den eldste kyrkja i byen, sannsynlegvis påbyrja av danskane i 1219. Omtalt for første gong i 1233 i samband med eit klageskrift frå prestane til paven i Roma over dei blodige samenstøta mellom den danske kongen sine menn og Den tyske riddarordenen.
Castrum Danorum (Toompea loss; «Danskeborga»). Slottet er bygd på restane av ei festning ført opp av estiske stammar på byrjinga av 900-talet, og 20. august 1991 utropte Estland sitt sjølvstende her. No sete for det estiske parlamentet.

Gamlebyen

Oversiktsbilete over gamlebyen i Tallinn, Vanalinn.

Olavskyrkja i Tallinn.

Tallinn sin gamleby var tidlegare ein hansaby, og var senter for handel i regionen i mellomalderen og opplevde ei storheitstid. Trass i at gamlebyen opp gjennom tidene har vorte åtaka, plyndra, rasert og bomba, vert han rekna som ein av dei best bevarte gamlebyane i Europa. Gamlebyen vart teke opp på UNESCO si verdsarvliste i 1999. Styresmaktene har sett i gang eit omfattande restaureringsarbeid etter fleire år med manglande vedlikehald.

Hovudattraksjonar:

Rådhusplassen (estisk: Raekoja plats) med verdas eldste framleis fungerande apotek frå 1422.
Rådhuset (estisk: Raekoda). Tallinn sitt rådhus er det einaste uberørte rådhuset i gotisk stil i heile Nord-Europa. Bygd i 1404 og feira i 2004 600 år.
Bymuren med tårna (spesielt «Tjukke Margaret» og «Kiek in de Kök»)
Olavskyrkja (estisk: Oleviste kirik). Kyrkja er kalla opp etter kong Olav den heilage. Ho var på 1800-talet den høgaste bygningen i verda med ei høgd på 124 meter. Ho går tilbake til førreformatorisk tid, då Estland var katolsk. No er ho kyrkje for metodistane, men òg byen sine baptistar får nytte ho til gudstenester.

Kadriorg

Bydelen har mange trebygningar frå 1800-talet, der eit større restaureringsarbeid er sett i gang etter mange års forfall.

Det tidlegare sommarpalasset som Peter den Store fekk oppført til si andre kone dronning Katarina I ligg i Kadriorg, bygd like etter den store nordiske krigen av Niccolo Michetti. Palasset vert i dag brukt av Estland sitt kunstmuseum og som presidentbustad. Kadriorg ligg 2 km aust for bysentrum.

Pirita

Pirita ligg to kilometer nordaust for Kadriorg

Hovudattraksjonar:

Marinaen som vart bygd i samband med Sommer-OL 1980 for regattaøvingane,
Den botaniske hagen
Tallinn sitt fjernsynstårn (estisk: Tallinna teletorn) vart bygd i samband med Sommer-OL 1980 og er 312,6 meter høgt. Grunnsteinen vart lagd ned 30. september 1975 og vart innvia 11. juli 1980. I 21. etasje i tårnet er det eit utkikksrom som er ope for turister, 170 meter over bakkenivå. På klåre dagar kan ein sjå heilt til Finland.

Transport

Transport innad i byen

Tallinn by har eit omfattande nettverk av offentleg transport, fordelt på buss, trikk og trolleybuss. Billettprisane vert sett på som rimelege (7 EEK) og det er ein pris uansett avstand. Billettar kan ein kjøpe på førehand eller hos sjåfør, det sistnemnte er dyrare.

Fly

Fly frå Air Baltic på Tallinn lufthamn.

Tallinn lufthamn ligg 4 km søraust for Raekoja plats (Rådhusplassen). Transport inn til sentrum går via bussrute eller drosje.

Internasjonale destinasjonar

Flyselskap	Destinasjon:
Aero Airlines	Helsingfors
AirBaltic	Riga, Vilnius
CSA Czech Airlines	Praha
easyJet	London (Stansted), Berlin (Schönefeld)
Estonian Air	Barcelona, Berlin, Brüssel, Dublin, Dubrovnik, Frankfurt, Hamburg, Kiev, København, London, Manchester, Milano, Moskva, Oslo, Paris, Simferopol, Stockholm
Finnair	Helsingfors
Flynordic	Stockholm
KLM	Amsterdam
LOT Polish Airlines	Warszawa
Lufthansa	Frankfurt
Norwegian	Oslo
SAS	Stockholm

Innanlandsdestinasjonar

Flyselskap	Destinasjon
Avies	Kuressaare, Kärdla

Passasjertrafikk

Helikopter frå Copterline på Helsingfors-Malmin lufthamn

Månad	Internasjonalt	Innanlands	Totalt
Januar	83 916	1 274	85 190
Februar	84 160	1 432	85 592
Mars	102 999	1 904	104 903
April	110 235	1 791	112 026
Mai	118 769	2 293	121 062
Juni	135 072	2 262	137 334
Juli	131 047	2 445	133 492
August	134 293	2 384	136 677
September	131 170	2 124	133 294
Oktober	131 694	1 978	133 672
November	113 610	1 581	115 191
Desember	100 881	1 745	102 626
Hele året	1 377 846	23 123	1 401 059

Kjelde: Tallinn-airport.ee, tal for 2005

Helikopter

I tillegg er det ei helikopterrute med avgang kvar time til Helsingfors. Ruta vert operert av Copterline, som reklamerer med at ruta er den raskaste hovudstad-til-hovudstad-ruta i verda. Helikopteret tar av frå Linnahall på utsida av gamlebyen, og ikkje frå flyplassen.

Tog og veg

Inne i eit estisk togsett

Togselskapet Edelaraudtee som har britiske eigarinteresser og vart stifta i 1997, opererer tre jernbanestrekningar ut frå Tallinn:

Tallinn - Viljandi - Pärnu
Tallinn - Tartu
Tallinn - Narva

Tallinn har pendlertogruter frå sentralbanestasjonen (Balti jaam), som mellom anna stoppar i følgjande byar:

Toga er elektriske og opererast av togselskapet Elektriraudtee. Togsetta er ei blanding av modernisterte eldre EMU-tog fra sovjettida og nybygde togsett. Den første elektriske togstrekningen i Tallinn vart opna i 1924 og var på 11,2 km til Pääsküla.

Rutebussar er òg tilgjengeleg til desse byane, samt andre destinasjonar som mellom anna St. Petersburg i Russland og Riga i Latvia. Selskapet EVR Ekspress opererer nattogsruta til Moskva.

Motorvegen Via Baltica (del av E67 frå Helsingfors til Praha) knyter Tallinn med landa sørover (Latvia, Litauen, Polen).

Ferje

Ferje frå Eckerö Line i Tallinn hamn

Fleire ferjeselskap har ruter til og frå Tallinn:

Ferjedestinasjonar:

Den mest brukte passasjerferjestrekningen er ruta til Helsingsfors, som ligg om lag 80 km nord for Tallinn. Turen tar 1 time og 20 minutter med hydrofoil, og 4 timer med vanleg konvensjonell ferje.

Klima

Klimadiagram for Tallinn med oversikt over nedbør og temperaturar.

Klimaet er vått med moderate temperaturer om vinteren. Om sommaren har Tallinn nordisk klima, med ein midla dagtemperatur på 15–20 °C. Stort sett som Søraust-Noreg, men noko meir skiftande. Byen har moderate nedbørsmengder gjennom heile året, men mest om våren og sommaren.

Månad	Temperatur °C	Nedbør (mm)
Januar	-5,0	33
Februar	-5,8	26
Mars	-3,0	24
April	2,6	32
Mai	8,4	41
Juni	13,1	49
Juli	16,4	71
August	15,0	68
September	11,0	75
Oktober	5,6	65
November	0,8	45
Desember	-3,0	39
Årsmiddel	4,7	568

Utdanning

Fleire høgare utdanningsstader held til i Tallinn, inkludert:

Det største utdanningsstedet for høgare utdanning i Tallinn er Tallinns teknologiske høgskule (estisk: Tallinna Tehnikaülikool - TTÜ) med 11 000 studentar. Etablert i 1918.

Universitetet i Tallinn (estisk: Tallinna Ülikool) med røter tilbake til 1919, er eit av dei største utdanningsstadane for høgare utdanning i Estland med sine 6 640 studentar.

Venskapsbyar

Gent i Belgia
Malmö i Sverige
Liverpool i Storbritannia
Los Gatos i California, USA
Schwerin i Mecklenburg-Vorpommern, Tyskland

Tidsline

1154 – Tallinn oppført på eit verdskart av den arabiske kartografen al-Idrisi.
1219 – Den danske kongen Valdemar II tok kontroll over byen.
1346 – Danmark selde Tallinn saman med sine andre område i Nord-Estland til Den tyske riddarordenen.
1561 – Etter den livlandske krigen mellom Russland, Polen og Sverige, kapitulerer Tallinn for Sverige
1721 – Dei svenske troppane stasjonert i Tallinn kapitulerte under Den store nordiske krigen og overgav byen til Russland
1918 – Byen sitt namn vert endra frå Reval til Tallinna
1918 – 24. februar vert sjølvstendeerklæringa proklamert i Tallinn og byen vert hovudstad i den sjølvstendige staten Estland
1918 – Tallinn sin teknologiske høgskule vert oppretta
1919 – Universitetet i Tallinn vert oppretta
1920-åra – Byen sitt namn vert endra frå Tallinna til Tallinn
1924 – Den første elektriske togstrekningen i Tallinn vert opna og var på 11,2 km til Pääsküla.
1975 – 30. september vert grunnsteinen til Tallinn sitt fjernsynstårn lagt ned
1980 – 11. juli vert Tallinn sitt fjernsynstårn innvigd
1980 – Tallinn er vertsby for regattaøvingane under Sommer-OL 1980
1991 – 20. august utoper Estland seg som sjølvstendig stat i slottet på Domfjellet (Toompea loss)
1997 – Tallinn sin gamleby, Vanalinn, vert ført opp på UNESCO si verdsarvliste.

Kjelder

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 https://andmed.stat.ee/et/stat/RV0240; vitjingsdato: 27. mai 2024.

Litteratur

Bøker

(en) Sulev Maèvali: Historical and architectural monuments in Tallinn. ASIN B0007AUR60
(en) Elena Tannu: The living past of Tallinn. ISBN 5-7979-0031-9
(en) Dmitri Bruns: Tallinn: Architectural landmarks, places of interest. ASIN B0006E6P9K
(en) Karl Helemäe: Tallinn, Olympic Regatta city. ASIN B0006E5Y24

Reiseguidar

Peter Kyhn, Aschehoug: Turen går til Estland, Latvia og Lituauen. ISBN 82-03-22941-7
(en) Clare Thomson, Footprint Publishing: Tallinn. ISBN 1-904777-77-5
(en) Neil Taylor, Bradt City Guide: Tallinn. ISBN 1-84162-096-3

Bakgrunnsstoff

Commons har multimedium som gjeld: Tallinn

Offisiell nettstad

[wikidata-26ff366b000c5d1002ea54b21d0f2dfa7c523b0b-v4-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 https://andmed.stat.ee/et/stat/RV0240; vitjingsdato: 27. mai 2024.

[1]