Noreg i Eurovision Song Contest
Noreg debuterte i Eurovision Song Contest i 1960, og landet har delteke kvart år sidan, med unntak av 1970 og 2002. Noreg har vunne Eurovision Song Contest tre gongar, men samstundes komme på sisteplass i ein finale elleve gongar – meir enn noko anna land. Noreg har i tillegg fått null poeng fire gongar, berre Austerrike har like mange. Den lange rekkja med dårlege plasseringar i 1960- og 1970-åra tok brått slutt 1985, då Bobbysocks sikra den fyrste sigeren til Noreg i tevlinga med «La det swinge». Sidan følgde ein ny siger i 1995 med Secret Garden og «Nocturne», og sist i 2009 med Alexander Rybak og songen «Fairytale». Noreg har arrangert Eurovision Song Contest tre gongar: Grieghallen i Bergen i 1986, Oslo Spektrum i 1996 og Telenor Arena i 2010. Det er NRK som sender Eurovision Song Contest i Noreg, og som står bak den nasjonale songtevlinga Melodi Grand Prix. Vinnaren av Melodi Grand Prix får representere Noreg i Eurovision Song Contest.
| |||||
|---|---|---|---|---|---|
 | |||||
|
|||||
| Uttakingar | |||||
| Nasjonalt | 59 | ||||
| Internt | 1 | ||||
| Deltaking | |||||
| Debutår | 1960 | ||||
| Deltakingar | 60 | ||||
| Beste resultat | |||||
| Semifinalen | 1 (2009 og 2018) | ||||
| Finalen | 1 (1985, 1995 og 2009) | ||||
| Verste resultat | |||||
| Semifinalen | 18 (2007) | ||||
| Finalen | Sist (1963, 1969, 1974, 1976, 1978 1981, 1990, 1997, 2001, 2004 og 2012) | ||||
| Poeng | |||||
| Semifinalane | 1 934 | ||||
| Finalane | 3 706 | ||||
| Totalt | 5 640 | ||||
Etter år 2000 har resultata til Noreg i Eurovision Song Contest fortsett å svinge, med tre sisteplassar, éin siger og ytterlegare tre topp fem-plasseringar. Etter innføringa av semifinalar 2004 har Noreg blitt slått ut i semifinalen tre gongar: 2007, 2011 og 2016. Sidan 2013 har Noreg seks topp ti-plasseringar; blant dei var sjetteplassen til KEiiNO og «Spirit in the Sky» i 2019. Noreg vann også telefonavrøystinga det året.
HistorikkEndra
NRK har ansvaret med å velje ut det norske bidraget, og har senderettane til Eurovision Song Contest i Noreg. Det norske bidraget vert kåra gjennom den årlege, nasjonale songtevlinga Melodi Grand Prix. Per 2022 har Noreg delteke 60 gongar i Eurovision Song Contest.
Noreg debuterte i Eurovision Song Contest i 1960, nesten eit halvt år før den offisielle opninga av fjernsynet i Noreg. Landet fekk ein god start då Nora Brockstedt song Noreg inn til fjerdeplass med «Voi Voi». Dei to neste åra heldt Noreg seg på topp ti, men i 1963 kom den fyrste sisteplassen, då Anita Thallaug fekk 0 poeng med «Solhverv».[1]
Nøkternheit og fagjuryarEndra
I 1960- og 1970-åra heldt NRK fast på sin ikkje-kommersielle innstilling til tevlinga. Fokuset skulle liggje på melodi og tekst, ikkje på show og koreografi, noko som prega dei norske finalane og songane i mange år.[2] I 1979 gjekk NRK så langt at dei strippa heile studio for kulisser og bad artistar og musikarar stille i kvardagsklede. Poenget var å rette merksemda mot songen, ikkje all innpakninga rundt.[3] Denne gjennomgåande haldninga, kombinert med skepsis i det norske musikkmiljøet, var truleg medverkande til at Noreg enda opp med bidrag som ikkje slo an hos dei europeiske juryane. Heller ikkje hos tv-sjåarane vart dei norske bidraga nokon slagerar, for eksempel dukka berre tre av dei norske vinnarlåtane opp på VG-lista i perioden 1961–1976.[4][5][6]
Skiftet i 1980-åraEndra
.jpg)
Utover i 1980-årea endra NRK innstilling til tevlinga, og dei norske Eurovision-bidraga vart «lettare» og med meir koreografi. Ekspertjuryane vart også bytta ut med regionale folkejuryar frå 1982, og finalane vart sende direkte, ikkje i opptak som tidlegere. Haldningsskiftet gav resultat. I 1982 vart Noreg nummer tolv, i 1983 nummer ni, og i 1985 skjedde det som nærast hadde fått status som ein umoglegskap: Noreg vann Eurovision Song Contest med Bobbysocks og «La det swinge». Fleire gode resultat følgde etter sigeren, med ein niandeplass i 1987 og ein femteplass året etter. I åra 1989–1992 gjekk Noreg inn i ein svak periode igjen, blant anna med ein ny sisteplass i 1990.
I 1993 innleia Noreg sin beste periode i tevlinga. Silje Vige vart nummer fem i 1993, før Elisabeth Andreassen og Jan Werner Danielsen følgde opp med ein sjetteplass året etter. I 1995 vann Noreg for andre gong med Secret Garden og «Nocturne», medan Elisabeth Andreassen sikra Noreg ein andreplass på heimebane i 1996. Men rekkja av gode plasseringar fikk ein brå slutt i 1997, då Tor Endresen og songen «San Francisco» enda sist i Dublin uten poeng.
Etter tusenårsskiftet har Noreg hatt varierande resultat. Tre gongar har landet enda opp på sisteplass, og i 2002 måtte Noreg for fyrste gong ufriviljug stå utanfor konkurransen. I tillegg kvalifiserte ikkje Noreg seg til finalane i 2007, 2011 og 2016. Men i same periode har Noreg også vunne tevlinga éin gong, då Alexander Rybak vann eun suveren siger med «Fairytale» i 2009. Sigeren er framleis ein av de mest overlegne gjennom historien. Norge har i tillegg fått to fjerdeplassar og ein femteplass etter 2000.[7]
FråværEndra
Sidan debuten i 1960 har Noreg stått over Eurovision Song Contest ved to høve – i 1970 og i 2002. I 1970 trekte Noreg seg frå Eurovision Song Contest saman med blant andre Sverige og Finland. Bakgrunnen var at fire land hadde delt sigeren i tevlinga året før. Men ei like viktig årsak var nok den aukande norske misnøya og kritikken mot tevlinga, ei misnøye som nådde eit klimaks etter den norske finalen i Melodi Grand Prix 1969. Då Noreg valde å boikotte Eurovision Song Contest i 1970 og ikkje arrangere Melodi Grand Prix 1970, sa programdirektør i NRK Otto Nes til Aftenposten: «Det har forekommet en del misnøye med arrangementet, fordi man mener at det ikke har svart til de forventninger man stilte – nemlig at man gjennom denne melodikonkurranse i Eurovisjonen skulle høyne slagernivået i Europa».[8]
I 2002 var ikkje Noreg kvalifisert til tevlinga, på grunn av sisteplassen året før. Dette var fyrste gongen Norge ufriviljug måtte stå over Eurovision Song Contest. Etter innføringa av semifinalar i 2004 har Noreg blitt slått ut i semifinalane på tre av fjorten forsøk: 2007, 2011 og 2016. Norge var direktekvalifisert til finalane i 2004, 2006 og 2010.
Ulrikke Brandstorp skulle ha representert Norge i 2020 med songen «Attention», men tevlinga vart avlyst på grunn av koronaviruspandemien. Dette var fyrste gongen siden byrjinga i 1956 at Eurovision Song Contest vart avlyst. «Attention» var også den andre Melodi Grand Prix-vinnaren som ikkje fekk representere Noreg i Eurovision Song Contest. Den fyrste var «Jeg har aldri vært så glad i noen som deg» som vann Melodi Grand Prix 1968. På grunn av skuldingar om plagiat trekte låtskrivaren Kari Diesen d.y. låten, og andreplassen «Stress» representerte Noreg i staden.
Sisteplass-landetEndra
.jpg)
Noreg har mildt sagt hatt varierande suksess i Eurovision Song Contest. Sidan 1960 har Noreg vunne tre gongar og komme på topp fem ytterlegere åtte gongar. Men Noreg er nok langt meir kjent for sine elleve sisteplassar – fleire enn noko anna land.[9][10] Tek ein med semifinalar også, tangerer Finland denne rekorden med ni sisteplassar i ein finale og to i ein semifinale. Noreg har også enda opp utan poeng fire gongar: 1963, 1978, 1981 og 1997. Berre Austerrike har like mange gongar enda opp utan poeng.[11][12][13]
Den fyrste sisteplassen kom allereie på det fjerde norske forsøket, i 1963. Men det er perioden 1969–1981 som er den definitivt svakaste i norsk Eurovision-historie. I denne perioden deltok Noreg tolv gongar, og fem av dei enda med sisteplass (1969, 1974, 1976, 1978 og 1981). I tillegg kom Noreg nest sist to gongar (1971 og 1975). Berre éin gong i denne perioden kom Noreg på øvre halvdel av resultatlista: I 1973, då Bendik Singers kom på sjuandeplass med «It's Just a Game».
I 1978 vart Jahn Teigen den fyrste til å få null poeng etter at poengsystemet vart endra i 1975. Jumboplasseringa skapte enorm merksemd i Noreg, men også i fleire andre land. Men sisteplassen vart ein stor suksess for Jahn Teigen, og taparlåten «Mil etter mil» er framleis ein av dei mest selte Melodi Grand Prix-vinnarane gjennom tidene i Noreg.[14][15] Berre tre år seinare fekk Noreg null poeng igjen, denne gongen med Finn Kalvik og «Aldri i livet». Dei mange sisteplassane fekk britane til å spekulere på om Noreg faktisk gjekk inn for å få null poeng i tevlinga.[16]
I 1990 kom Norge sist for sjuande gong, og i 1997 hamna Noreg på delt sisteplass, saman med Portugal, med null poeng. Dette var fjerde, og førebels siste, gongen Noreg enda utan poeng i ein Eurovision-finale. Heller ikkje dei siste åra har Noreg sloppe unna jumboplasseringane. Også i 2001, 2004 og 2012 kom Noreg sist.
SpråkEndra
Dei norske bidraga har til saman vorte framført på 14 ulike språk: norsk, engelsk, fransk, spansk, italiensk, nederlandsk, tysk, irsk, hebraisk, serbokroatisk, finsk, svensk, nordsamisk og swahili. Noreg er i tillegg det landet som har nytta flest språk i éin song. «It's Just a Game» av Bendik Singers, som representerte Noreg i 1973, vart framført på tolv språk: engelsk, fransk, spansk, italiensk, nederlandsk, tysk, irsk, serbokroatisk, hebraisk, finsk, svensk og norsk.
BidragEndra
Dirigentar for NoregEndra
Fram til og med 1998 vart bidraga framført med orkester, og kvart land hadde sin eigen dirigent som dirigerte orkesteret.[17] Utover i 1990-åra tok ferdiginnspelt musikk i større grad over, og i 1999 vart orkesteret avskaffa. Dei noverande reglane krev at all musikk og instrumenter på scena skal vere førehandsinnspelt.[18] Under er eit oversyn over dirigentane for Noreg i åra 1960–1998.[19]
| Dirigent | År | Antall |
|---|---|---|
| Øivind Bergh | 1960–1963, 1965–1969 | 9 |
| Karsten Andersen | 1964 | 1 |
| Arne Bendiksen | 1971 | 1 |
| Carsten Klouman | 1972–1973, 1975, 1977–1978 | 5 |
| Frode Thingnæs | 1974, 1976, 1996 | 3 |
| Sigurd Jansen | 1979–1984 | 6 |
| Terje Fjærn | 1985‚ 1987 | 2 |
| Egil Monn-Iversen | 1986 | 1 |
| Arild Stav | 1988 | 1 |
| Pete Knutsen | 1989–1991, 1994 | 4 |
| Rolf Løvland | 1992–1993 | 2 |
| Geir Langslet | 1995, 1997–1998 | 3 |
GalleriEndra
Mørland og Debrah Scarlett i Wien 2015
.jpg)
.jpg)
._Photo_355.jpg)
RøystehistorikkEndra
Finalane (1960-2021)Endra
|
|
Semifinalane (2004–2019)Endra
|
|
Kringkasting, kommentatorar og poengutdelararEndra
NRK1, fram til 1996 berre NRK, har kringkasta Eurovision Song Contest kvart år sidan 1960. Frå 2013 har finalen og vorte kringkasta på NRK3 med programleiarane frå P3morgen på NRK P3, som eit alternativ til den vanlege kommenteringa på NRK1.
Eurovision Song Contest i NoregEndra
| År | Stad | Arena | Programleiar(ar) |
|---|---|---|---|
| 1986 |  Bergen |
Grieghallen | Åse Kleveland |
| 1996 | Oslo |
Oslo Spektrum | Ingvild Bryn og Morten Harket |
| 2010 | Bærum |
Telenor Arena | Nadia Hasnaoui, Haddy N'jie og Erik Solbakken |
RekordarEndra
- Sist flest gonger (11)
- Nest sist flest gonger (4, saman med Frankrike og Jugoslavia)
- Null poeng flest gonger (4)
- Flest språk i éin song (12)
- Høgaste poengsum (387)
- Vann med størst margin (169)
Noreg tok òg rekorden for flest tolvarar (16) i 2009, men vart slått av Sverige i 2012 (18).
Sjå ògEndra
KjelderEndra
- ↑ «Norway – Eurovision Song Contest». eurovision.tv. Henta 12. desember 2016.
- ↑ «Melodi Grand Prix 1975 – norsk finale». Norsk rikskringkasting. 25. januar 1975. Henta 12. desember 2016. «Programleder Bergljot Engeset: "Når det gjelder selve arrangementet Melodi Grand Prix, så kan man vel ikke si det har skjedd særlig store forandringer i løpet av de 15 årene Norge har deltatt. Og vi, ja, vi kommer vel også denne gang til å holde oss til det tradisjonelle mønsteret. Men vi har lyst til å minne om at det tross alt er melodien, teksten og musikken som er viktig i dette storstilte arrangementet. Og vi får håpe at de som er med på å stemme, ikke lar seg påvirke for mye av innpakningen her i studio."»
- ↑ «Melodi Grand Prix 1979 – norsk finale». Norsk rikskringkasting. 10. februar 1979. Henta 12. desember 2016. «Programleder Egil Teige: "Det er lydbildet vi satser på i Grand Prix, så det er betraktelig mindre glitter og stas enn vanligvis altså, men det skulle vel ikke ha noe betyding for det musikalske utbyttet?"»
- ↑ «Topplista (søkbar database)». IFPI Norge. Henta 19. februar 2022.
- ↑ Johnson, Geir (1986). Norge i Melodi Grand Prix. Oslo: Atheneum. ISBN 8273341232.
- ↑ Jostein Pedersen. «Absolutt Grand Prix, Volum 1». Ballade.no. Henta 12. desember 2016. «På denne tiden var Grand Prixs popularitet på nullpunktet, særlig i musikerkretser. Etter EEC/EF-kampen vokste radikaliseringen og venstresidens aktive kulturliv dominerte. I flere land var det demonstrasjoner mot GP-sirkuset og den multikapitalistiske musikkindustrien.»
- ↑ Simon Storvik-Green (14. april 2012). «Norway – Eurovision Song Contest». eurovision.tv. Henta 12. desember 2016.
- ↑ «Norge ikke med i Melodi Grand Prix neste år». Aftenposten. 1. november 1969. s. 1 og 20.
- ↑ Camille Simonet (17. mai 2019). «Eurovision Song Contest 2019: Which countries have been least successful over the years?». www.euronews.com. Euronews. Henta 20. mai 2019.
- ↑ Merete Skogrand, Håkon Eikesdal og Jan Thomas Holmlund (27. mai 2012). «Ingen andre land har flere sisteplasser enn Norge». dagbladet.no. Henta 12. desember 2016.
- ↑ Kurt Bakkemoen (24. november 2006). «Null-artister blir kulthelter». VG Nett. Henta 12. desember 2016.
- ↑ «The Nul Pointers». Nul Points! (engelsk). 2018. Henta 28. august 2018.
- ↑ Simon Storvik-Green (14. april 2012). «Norway: From 0 to 387 in 50 years». eurovision.tv. Henta 12. desember 2016.
- ↑ Coilin O'Connor (24. mai 2012). «Ten Memorable Eurovision Moments». Radio Free Europe. Henta 12. desember 2016.
- ↑ «Jahn Teigen». Rockipedia. Henta 12. desember 2016.
- ↑ Hjort-Larsen, Arvid (7. april 1981). «BBC spør: Norge null-spekulanter?». Verdens Gang. s. 35.
- ↑ «Facts & Figures - Eurovision Song Contest». eurovision.tv. EBU. Henta 7. mars 2019.
- ↑ «Forget The Orchestra: Lisbon 2018 Welcomes Back Live Music To Eurovision». ESC Insight - Home of the Unofficial Eurovision Song Contest Podcast. 28. februar 2018. Henta 7. mars 2019.
- ↑ «Detailed overview: conductors for Norway». And the conductor is... Henta 12. desember 2016.
- Denne artikkelen bygger på «Norge i Eurovision Song Contest» frå Wikipedia på bokmål den 6. januar 2022 og «Språk i Eurovision Song Contest» frå nn den 29. mai 2012.